تحليلي بر بومي سازي و بين‌المللي شدن برنامه درسي دانشگاه‌ها در عصر جهاني شدن

An Analysis on localization and Internationalization of Universities Curriculum in the Globalization Era

در سال‏‌هاي اخير، «بين‌المللي‌ شدن» يكي از مباحث مهم محافل دانشگاهي بوده است. اين موضوع دلالت بر تلفيق بُعد بين‏‌المللي، ميان‌فرهنگي و جهاني در اهداف، كاركردها و نحوه آموزش دارد. بومي‌سازي، نظريه ديگري است كه خواهان اشاعه، انطباق و رشد پارادايم دانش، فناوري، هنجارهاي رفتاري و سرمايه‌هاي فرهنگي و ارزش‏‌هاي محلي خاص در موقعيت خاص است و همچون رويكرد بين‌المللي‏ شدن، پاسخي در برابر پديده جهاني‌شدن است. هدف مطالعه حاضر، بررسي ماهيت و الگوهاي عملي بين‏‌المللي‏ سازي برنامه‏‌هاي درسي و تبيين ربط و نسبت اين رويكرد با نظريه‏‌هاي بومي‏‌سازي علوم و پديده جهاني‌شدن است. پژوهش حاضر از نوع تحقيقات كيفي و تحليلي است كه تلاش شده موضوع تحقيق با بهره‏‌گيري از نظريات متخصصان حوزه علوم تربيتي و جامعه‌شناسي مورد بررسي و نقد قرار گيرد. يافته‌ها نشان مي‏‌دهد بومي‏‌سازي و بين‌المللي‏ شدن يكي از مهم‌ترين لوازم در عصر جهاني‌شدن، و رويكردي مهم براي احياي تفكر اسلامي در نظام علمي فرهنگي جهان است. اگرچه هر نظام آموزشي طبق آرمان‌ها و اهداف جامعه و با توجه به ميزان اهميتي كه براي دانش ملي و دانش جهاني قايل است، راهكارها و فرصت‌هاي خاصي در ارتباط با رويكرد بين‏‌المللي‏ سازي و بومي‏‌سازي علوم دارد، اما نظام ‏هايي كه دور از هرگونه افراط و تفريط در اين زمينه قدم برداشته‏‌اند، توانسته‏‌اند نسبت به فرصت‏‌ها و چالش‌هاي پيش رو، تصميمات موثرتري داشته باشند و در بحث توليد علم و تحقق رسالت‌هاي آموزش عالي، اثربخش‏‌تر عمل كنند.

In recent years, the subject of internationalization has been one of the most discussed issues in academic centers. Higher education experts’ beliefs that this subject is a new paradigm and inevitable approach in curriculum development of universities. Internationalization is a term that refers to the process of integrating an international and intercultural dimension into the teaching, research and service functions of the institution. Localization is another approach that refers to promotion, adaptation and development of knowledge, technology, culture and specific values in the specific context and alike internationalization is a response to globalization. The purpose of this study is, surveying the nature of internationalization and its causality, practical models and principals and specifying its relation to multiple theories of fostering local knowledge and localization in globalization of education context. These theories have varied emphasis on global dependence and local orientation and therefore they have their own characteristics, strengths, and limitations in conceptualizing and managing the process of fostering local knowledge and human development. Clearly, their implications for design of curriculum and instruction and their expected educational outcomes in internationalization of curriculum are correspondingly different. Each country or local community may have its unique social, economic and cultural contexts and therefore, its tendency to use one theory or a combination of theories from the typology in globalizing and internationalizing education may be different from that of others.