بررسي ميزان توده‌ي زنده و توليد در اسفنج‌هاي دريايي از خانواده ي Haliclonidae (گونه‌يHaliclona simulans و Haliclona oculata) در مناطق احداث سازه‌هاي مصنوعي واقع در شمال غربي خليج فارس

Biomass and Production of the Marine Sponge Family: Haliclonidae (Haliclona simulans and Haliclona oculata) on Artificial Reefs in Northwest of the Persian Gulf

اسفنج‌ها يكي از مهم‌ترين اجتماعات جانوري در خليج فارس هستند. اين تحقيق در منطقه‌ي استقرار سازه‌هاي مصنوعي واقع در سواحل بحركان، استان خوزستان (شمال غربي خليج فارس)، بر روي دو گونه از اسفنج‌هاي دريايي (Haliclona simulans و Haliclona oculata) از خانواده‌ي Haliclonidae، طي چهار فصل از بهار 1388 تا اواخر زمستان 1388 انجام شد. نمونه‌برداري به‌صورت تصادفي با انداختن كوادرات cm 25×25 در عمق 12 متري انجام شد. در مجموع 4 ايستگاه براي نمونه‌برداري در نظر گرفته شد، يك ايستگاه در محل سازه‌هاي قديمي (ايستگاه D) و سه ايستگاه در محل سازه‌هاي جديدتر (ايستگاهB, A و C) انتخاب شد. در اين مطالعه تغييرات فصلي توده‌ي زنده و در نهايت ميزان توليد بر اساس اختلاف بيشترين و كم‌ترين ميزان توده‌ي زنده در فصول و ايستگاه‌هاي مختلف در مدت زمان يك سال نمونه‌برداري مورد بررسي قرار گرفت. نتايج حاصل از بررسي‌ها نشان داد كه بيشترين ميزان توده‌ي زنده متعلق به فصول سرد سال و كم‌ترين ميزان، در فصول گرم سال ثبت گرديد. ميانگين توليد فصول در گونهH. simulans برابر با gAFDWm-2yr-1 01/7 و در گونه H. oculata برابر با 1 gAFDWm-2yr- 39/7 محاسبه شد. همچنين ميانگين توليد در ايستگاه‌ها به‌ترتيب برابر با gAFDWm-2yr-101±09/12 و AFDWm-2yr-1 65/0±g47/6 گزارش شد. نتايج حاصل از بررسي‌ها‌ي فيزيكوشيميايي آب و ميزان توده‌ي زنده‌ي اسفنج‌ها نشان داد كه با افزايش شوري در فصول سرد سال ميزان توده‌ي زنده (g/m2) در اين دو گونه افزايش و با كاهش ميزان آن در فصول گرم سال از ميزان توده‌ي زنده در اين اسفنج‌ها كاسته شده است.

Sponges are important components of the Persian Gulf animal communities. In this research, ecological characterization of the marine sponge, family: Haliclonidae (Haliclona simulans and Haliclona oculata) on Artificial Reefs (ARs) of Bahrakan in Northwest of the Persian Gulf was studied. Seasonal variations in biomass and productivity in two species of sponges were estimated. The sampling was carried out (from May 2009 to February 2010) by using SCUBA diving at 12m depth by throwing quadrate (0.25×0.25) randomly. 4 sites (A, B, C and D) were selected for sampling, one site were placed on old artificial reef (D) and three others on new artificial reef (A, B and C). Sponge production in ARs was studied over one year period. In both species, biomass peaks were found in February and March (Winter). The minimal production during the period of study was recorded in warm seasons. The average production for H. simulans and H. oculata was: 7.01 gAFDMm-2yr-1, yielding P/B ratio of 0.88 and 7.39 gAFDMm-2yr-1, yielding P/B ratio of 0.30, respectively. Chemical and physical factors (temperate, salinity and DO) of water in each season were measured and their relationships with biomass of sponges were compared. The results of relation between physicochemical properties of water and sponges biomass showed that the increase in salinity during cold seasons corresponded with increased biomass of vice versa.