تاثير عصاره‌ي هيدرو الكلي كاهو (Lactuca sativa) بر اسپرماتوژنز و هورمون‌هاي جنسي در موش كوچك آزمايشگاهي

The Effect of Hydro-Alcoholic Extracts of Lettuce (Lactuca sativa) on Spermatogenesis and Sexual Hormones in Male Mice

زمينه و هدف: كاهو با نام علمي Lactuca sativaيكي از قديمي‌ترين گياهان دارويي است كه در طب سنتي خواص درماني زيادي دارد. در طب سنتي به نقش كاهو در درمان ناباروري اشاره شده است، ليكن دوز موثر آن ناشناخته مي‌باشد. در اين تحقيق اثر عصاره‌ي هيدروالكلي برگ كاهو بر برخي صفات توليد مثلي نظير وزن بيضه، تعداد سلول‌هاي اسپرماتوژنيك و هورمون‌هاي تستوسترون، LH و FSH در موش‌هاي نر كوچك آزمايشگاهي گونه Balb/C بررسي شد. روش بررسي: در اين مطالعه‌ي تجربي، تعداد 40 سر موش نر كوچك آزمايشگاهي انتخاب شدند و به صورت تصادفي به 5 گروه شامل؛ كنترل، شاهد و 3 گروه تيمار تقسيم شدند. حيوانات گروه‌هاي تيمار به‌ترتيب سه دوز 25 ،50 و 100 ميلي‌گرم بر كيلوگرم در روز از عصاره‌ي كاهو را به صورت تزريق درون صفاقي به مدت 20 روز دريافت كردند. گروه شاهد در اين مدت هم حجم عصاره سرم فيزيولوژي دريافت نمودند و در گروه كنترل تزريقي انجام نشد. تغيير در تعداد سلول‌هاي اسپرماتوژنيك و سطح هورمون‌هاي تستوسترون، LH و FSH خون در مقايسه با گروه‌هاي شاهد بود. كليه‌ي آزمايش‌هاي هورموني با روش ايمونوراديومتري (RIA) انجام گرفت. داده‌هاي جمع‌آوري شده با استفاده از آزمون‌هاي آماري آناليز واريانس يك طرفه و آزمون دانكن تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه تعداد اسپرماتوسيت‌هاي ثانويه (5±42) و غلظت هورمون‌هاي تستوسترون (023/0±088/0)، LH(02/0± 3/0) و FSH (12/0± 1) در دوز 100 ميلي‌گرم در كيلو‌گرم در مقايسه با گروه كنترل كاهش معني‌دار يافته است (05/0 > P). نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج، به نظر مي‌رسد كه تركيبات موجود در عصاره‌ي كاهو با كاهش تعداد اسپرماتوسيت‌ها و ميزان هورمون‌هاي توليد مثلي مي‌تواند در توليد مثل جنس نر موش سوري تاثير داشته است. واژگان كليدي: كاهو، اسپرماتوسيت، هورمون‌هاي توليد مثلي، موش سوري نر

Background and Objective: Lettuce (Lactuca sativa) is one of the long-standing herbs in traditional medicine known with many therapeutic properties. In this research, the effect of lettuce leaf extract on some reproductive traits such as testes weight and primary spermatocyte testosterone, LH and FSH in mice was investigated. Materials and Methods: In this experimental study, 40 male mice were selected and were randomly divided into 5 groups, including a control and 3 treatment and placebo groups. Treatment groups of animals received three intraperitoneal lettuce extract in daily doses of 25, 50 and 100 mg/kg for 20 days. Testosterone, LH and FSH tests implemented via Radioimmunoassay (RIA). The collected data analyzed by ANOVA and Duncanʹs test. Results: The results showed that the number of secondary spermatocytes (42±5) and concentrations of testosterone (0.088±0.023 ng/dl), LH (0.3±0.02 mIU/dl) and FSH (1±0.12 mIU/dl) significantly reduced at 100 mg/kg dose (P < 0.05). Conclusion: Considering the results, it seems that the compounds in lettuce extract can exert a negative effect on male mice reproductive physiology as a result of reduction in spermatocytes and reproductive hormones. Keywords: Lactuca sativa, Spermatocytes, Reproductive hormones, Male mice