ارزيابي كاربردپذيري سيستم اطلاعات آزمايشگاه

Usability Evaluation of a Laboratory Information System

مقدمه: سيستم‌هاي اطلاعات سلامت، قابليت ارتقاي كيفيت مراقبت‌هاي بهداشتي و درماني را دارند. سيستم اطلاعات آزمايشگاه از جمله‌ي اين سيستم‌ها مي‌باشد. با وجود فوايد اين سيستم، مطالعات نشان داده‌اند كه طراحي برخي از آن‌ها باعث ايجاد مشكلاتي در تعامل كاربران با سيستم گرديده است. هدف اين مطالعه، ارزيابي كاربردپذيري اين سيستم براي شناسايي اين مشكلات بود. روش بررسي: مطالعه‌ي حاضر از نوع توصيفي- مقطعي بود كه با استفاده از روش ارزيابي هيوريستيك (Heuristic) به بررسي سيستم اطلاعات آزمايشگاه مورد استفاده در 60 بيمارستان كشور پرداخت. اين مطالعه از مرداد تا آبان ماه 1391 انجام شد. دسترسي به سيستم در بيمارستان آموزشي باهنر كرمان صورت گرفت. در اين ارزيابي، مشكلات كاربردپذيري موجود در قسمت‌هاي مختلف سيستم اطلاعات آزمايشگاه (پذيرش سرپايي، پذيرش بستري، دريافت نمونه و جوابدهي) شناسايي گرديد و مورد بحث و بررسي قرار گرفت. داده‌ها با يك فرم استاندارد طراحي شده بر اساس روش هيوريستيك گردآوري شد. روايي محتوايي فرم توسط سه نفر متخصص انفورماتيك پزشكي تاييد شد. تحليل داده‌ها با نرم‌افزار SPSS نسخه‌ي‌ 16 انجام گرفت. يافته‌ها: در اين ارزيابي، 162 مشكل شناسايي گرديد. بيشترين تعداد مشكلات مربوط به مولفه‌ي انعطاف‌پذيري و كارايي و كمترين تعداد، مربوط به مولفه‌ي كمك به كاربران در تشخيص، شناسايي و اصلاح خطاها بود. بيشترين تعداد مشكل، مربوط به بخش سرپايي سيستم با 51 مورد و كمترين، مربوط به بخش دريافت نمونه‌ي آن با 29 مورد بود. نتيجه‌گيري: طراحي بسياري از سيستم‌هاي اطلاعات سلامت موجود، با وجود استفاده‌ي گسترده در سطح كشور، داراي مشكلات كاربردپذيري است كه مي‌تواند كيفيت تعامل كاربران با سيستم و در نتيجه پيامد مراقبت را تحت تاثير قرار دهد. رعايت استانداردها و قواعد موجود در طراحي رابط كاربرهاي سيستم‌هاي اطلاعاتي مانند هيوريستيك‌هاي ذكر شده در اين مطالعه مي‌تواند باعث كاهش مشكلات گردد. واژه‌هاي كليدي: سيستم‌هاي اطلاعات آزمايشگاه؛ خطاهاي پزشكي؛ ارزيابي؛ رابط كاربر

Abstract Introduction: Health information systems (HIS) have the potential to improve the quality of healthcare. Laboratory information systems (LIS) are of widely used ones among them. Despite many benefits of HISs, many studies have indicated problems in user interaction with these systems due to poor design of their interfaces. The present study aimed to evaluate the applicability and usability of LIS. Methods: This was a descriptive, cross-sectional study which employed heuristic evaluation method to evaluate the design of LIS used in 60 Iranian hospitals. This study was done from August to November 2012. The system was accessed in Bahonar University Hospital in Kerman, Iran. In this study, the identified applicability and usability problems concerning different parts of LISs (outpatient admission, inpatient admission, sample collection, and test result reporting) were discussed. Data were collected using a standard form designed based on heuristic method. The content validity was confirmed by three medical informatics specialists. Results: This evaluation identified 162 applicability and usability problems. The highest number of problems concerned "flexibility and efficiency of use" and the lowest number concerned heuristic "help users recognize, diagnose, and recover from errors". Based on different parts of the system, the highest number of problems (n = 51) concerned "outpatient admission" and the lowest ones (n = 29) concerned "sample collection" part. Conclusion: Despite wide usage throughout the country, the design of many existing HISs suffers from usability and applicability problems which diminish the quality of user interaction and subsequently the quality of health care. Consideration of standards and principles for user interface design such as those heuristics used in this study can reduce the number of applicability problems. Keywords: Laboratory Information Systems; Medical Errors; Evaluation; User Interface