تاثير آرايش كاشت بر خصوصيات كمي و كيفي چغندرقند در مناطق سردسير استان فارس

Effect of planting pattern on quantitative and qualitative characteristics of sugar beet (Beta vulgaris L.) in cold regions of Fars province

آرايش كاشت در چغندرقند را مي توان با تغييرات فاصله رديف ها و عرض پشته ها، كشت بصورت يك رديفه و دو رديفه و فاصله بوته بر روي خطوط كاشت تنظيم نمود. براي دستيابي به مناسب ترين آرايش كاشت براي رقم منوژرم هيبريد گدوك، آزمايش مزرعه اي به مدت دو سال (1380 و 1381) در اقليد فارس (منطقه سردسير) در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در چهار تكرار و پنج تيمار انجام شد. تيمارها شامل : 1- فاصله رديف 60 سانتيمتر و كشت بصورت يك رديفه،2- فاصله رديف 50 سانتيمتر و كشت بصورت يك رديفه، 3- فاصله رديف 60 سانتيمتر، عرض پشته ها 40 سانتيمتر و كشت بصورت دورديفه، 4- فاصله رديف 50 سانتيمتر، عرض پشته ها 50 سانتيمتر و كشت بصورت دو رديفه، 5- فاصله رديف 40 سانتيمتر، عرض پشته ها 60 سانتيمتر و كشت بصورت دورديفه بود. هر كدام از واحدهاي آزمايشي در چهار خط (پشته هاي ساده در وسط آن و پشته هاي عريض در دو طرف آن) و به طول 10 متر با بذركار دستي كشت شد. نتايج دو ساله نشان داد كه اختلاف عملكرد ريشه و شكر سفيد در آرايش هاي مختلف كاشت به ترتيب در سطح احتمال 1% و 5% معني دار بود. بيشترين عملكرد ريشه و عملكرد شكر سفيد به ترتيب با ميزان 19/49 و 53/8 تن در هكتار مربوط به آرايش كاشت با فاصله رديف 50 سانتيمتر و كشت بصورت يك رديفه بود. آرايش هاي مختلف كاشت از نظر درصد قند، ناخالصي ها (نيتروژن مضره، سديم و پتاسيم)، ضريب قلياييت، درصد شكر قابل استحصال، خلوص شربت خام و قند ملاس تفاوت آماري معني داري نداشتند. آرايش كاشت با فاصله رديف 50 سانتيمتر، كشت بصورت يك رديفه و آرايش كاشت با فاصله رديف 50 سانتيمتر و پشته ها 50 سانتيمتر، كشت بصورت دو رديفه (50×50) را مي توان به عنوان بهترين تيمارهاي آرايش كاشت نام برد زيرا در بين آرايش هاي كاشت مورد بررسي از عملكرد ريشه، درصدقند، درصد شكر قابل استحصال و عملكرد شكر سفيد بالاتري برخوردار بودند.

Planting pattern for sugar beet can be adjusted by changing in row spacing and row width, and also by one row or two rows planting and by changing in plant interval on rows. To obtain the optimum planting pattern of a monogerm hybrid (Gadook) and its effect on the quantitative and qualitative characteristics of sugar beet, an experiment was conducted in two years (2001-2002) in Eghlid area of Fars province. The measured characters were root yield, sucrose content, and percentage of the extractable white sugar, juice purity and impurities (?- amino N, sodium and potassium). The experiment consisted of five treatments and replicated four times in a randomized complete blocks design. The treatments were: 1- Row spacing of 60 cm, cultivated in one row. 2- Row spacing of 50 cm, cultivated in one row. 3- Row spacing of 60 cm, row width was 40 cm and cultivated in two rows. 4- Row spacing of 50 cm and row width of 50 cm and cultivated in two rows. 5- Row spacing of 40 cm, row width of 60 cm and cultivated in two rows. Each plot consisted of four lines with 10 meters length which were planted by planter. During the growth period number of plants and number of missing plants were recorded. The results of the effect of treatment on two years experiment showed that the root yield and white sugar yield were significant at 1% and 5% probability level, respectively. The maximum root yield and white sugar yield were obtained in the second treatment (row spacing of 50 cm and cultivated on one row) with the amount of 49.19 and 8.53 T/ha, respectively. The effect of cultivation pattern on the characters such as Sugar content, impurities (?- amino N, sodium and potassium), alkality, percentage of the extractable white sugar, juice purity and molasses were not significant. The row spacing of 50 cm, cultivated in one row and row spacing of 50 cm row width of 50 cm and cultivated in two rows were the best planting patterns because these two pattern have the maximum root yield, sugar content, white sugar yield and purity.