بررسي الگوي سازوكار هاي دفاعي با توجه به ميزان تفكر خلاق

The Study of Defense Mechanisms Pattern Regarding Creative Thinking Level

هدف: در اين پژوهش، براي فهم بيشتر ويژگي هاي شخصيتي متفاوت افراد داراي تفكر خلاق، كمّيت و كيفيت سازوكار هاي دفاعي و سبك دفاعي آنها بررسي شده است. روش: ابتدا با استفاده از روش نمونه-گيري در دسترس، 258 نفر از دانشجويان دختر كارشناسي ارشد و دكتراي دانشگاه تربيت مدرس، پرسشنامه تفكر خلاق عابدي را تكميل كردند. سپس از ميان اين شركت كنندگان، دو گروه 30 نفري از آزمودني هايي كه بيشترين و كمترين نمرات را در اين آزمون گرفته بودند، به عنوان دو گروه مقايسه پژوهش انتخاب شدند. براي سنجش سبك و سازوكار هاي دفاعي از پرسشنامه سبك هاي دفاعي استفاده شد. در پايان، داده ها به وسيله آزمون t براي گروه هاي مستقل تجزيه و تحليل شدند. يافته ها: افراد داراي تفكر خلاق و افرادي كه از تفكر خلاق كمتري برخوردارند، در نرخ كلّي استفاده از سازوكارهاي دفاعي تفاوتي با هم ندارند. سبك دفاعي افراد داراي تفكر خلاق، رشديافته تر از افراد داراي تفكر كمتر خلاق است؛ و افراد داراي تفكر كمتر خلاق، بيشتر از الگوي سازوكارهاي دفاعي رشدنايافته استفاده مي كنند. به طور كلّي، ويژگي اصلي الگوي دفاعي گروه داراي تفكر خلاق، در مقايسه با گروه داراي تفكر كمتر خلاق، استفاده زياد آنها از سازوكار هاي دفاعي رشديافته والايش، طنز و پيشاپيش نگري و سازوكار هاي رشدنايافته دليل تراشي، تجزيه و انكار است؛ در حالي كه مشخصه اصلي الگوي دفاعي گروه داراي تفكر كمترخلاق، استفاده زياد آنها از سازوكارهاي دفاعي رشدنايافته فرافكني، به عمل درآوري، دوپاره‌سازي، رفتار پرخاشگرانه- منفعلانه، خيال پردازي، جابه جايي و جسماني سازي است. نتيجه‌گيري: نتايج مطالعه حاضر بار ديگر بر اهميت تفاوت گذاشتن بين دو حوزه عمده خلاقيت تاكيد مي كند. به علاوه، همسو با يافته هاي تحقيقات پيشين، نتايج نشان مي دهند كه افراد داراي تفكر خلاق به دليل استفاده از نوعي سبك دفاعي خلاق، از افراد داراي تفكر كمترخلاق متمايزند.

Objective: In this study, in order to develop a more thorough understanding of personality characteristics of creative people, the quantity and quality of defence mechanisms and their defensive style was studied. Method: 258 female Master’s and PhD students in Tarbiat Modares University were selected via convenience sampling, and completed Abedi Creative Thinking Questionnaire. Thereafter, two groups of 30 subjects with the highest and lowest scores in the questionnaire were chosen as experimental groups to be compared. Defensive Style Questionnaire (DSQ-40) was used to analyze defensive styles and mechanisms. Finally, the data were analyzed using t-test for the independent groups. Results: The results indicated that individuals with high or lower creative thinking showed no difference regarding the general use of defence mechanisms. Also, the findings showed that individuals with more creative thought and those with less creative thought make use of more mature defence style and less mature defence mechanisms respectively. In general the main defence characteristics of individuals with more creative thought in comparison with individuals with less creative thought is their frequent use of more mature defence mechanisms such as sublimation, humour and anticipation, and immature mechanisms such as rationalisation, dissociation and denial; however, the main defence characteristics of individuals with less creative thought was the frequent use of immature defence mechanisms such as projection, acting out, splitting, passive aggressive behaviour, fantasy, displacement and somatisation. Conclusion: The findings of the present study once again emphasizes the importance of distinguishing between two domains of creativity. In addition, in line with findings of previous studies, the results indicate that creative individuals are distinguished from individuals with less creativity due to their creative defensive styles.