تاثير پوسته گندم و خاك اره بر برخي از خواص فيزيكي و شيميايي آب‌هاي شور

‌The Impact of Wheat Straw and Sawdust on Some of Physical and Chemical Properties of Saline Water

كمبود آب با كيفيت مناسب براي مصارف بخش‌هاي مختلف از جمله شرب، آبياري و صنعت يكي از مهم‌ترين مشكلات در مناطق خشك و نيمه‌خشك است كه وسعتي حدود يك سوم جهان را دارند. در مناطقي كه آب شيرين كمياب است، نياز فزاينده‌اي براي استفاده از آب با كيفيت پايين وجود دارد. در اين راستا تلاش‌هاي زيادي توسط محققان براي كاهش شوري و افزايش كيفيت آب‌هاي نامتعارف همچون آب‌هاي شور و لب‌شور انجام شده است، ولي تاكنون راه حل قطعي، جامع و ارزان ارايه نشده است. هدف از اين تحقيق استفاده از برخي جاذب‌هاي آلي ارزان مثل پوسته گندم و خاك اره براي كاهش ميزان يون‌هاي كلسيم، منيزيم، سديم و كلر موجود در آب آبياري است. در اين پژوهش از سه تيمار فيلتر شني (شاهد)، فيلتر مخلوط شن و خاك اره و فيلتر مخلوط شن و پوسته گندم استفاده شد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه فيلتر شني به تنهايي تاثير زيادي در جذب يون‌هاي آب شور مثل (Cl -1، Na+1، Ca+2 وMg+2 ) ندارد، ولي كاربرد پوسته گندم و خاك اره در فيلتر شني برخي از املاح آب را كاهش مي‌دهد. مثلاً فيلتر حاوي پوسته گندم باعث كاهش 30 درصدي كلر، 14 درصدي كلسيم و 22 درصدي منيزيم و 5/5 درصدي سديم شد، ولي درصد پتاسيم را افزايش داد. فيلتر حاوي خاك اره نيز باعث كاهش 44/13 درصدي كلر، 7/23 درصدي كلسيم و 7/11 درصدي منيزيم شد، ولي سديم و پتاسيم را افزايش داد. علاوه بر آن جاذب‌هاي آلي بالا موجب كاهش سختي آب شدند. سختي آب در فيلتر خاك اره 3/16 درصد و در فيلتر پوسته گندم به ميزان 27/19 درصد كم شد. در مجموع جاذب‌هاي بالا تاثير زيادي بر كاهش شوري آب نداشتند، ولي سختي و كدورت آب را كاهش دادند.

The shortage of irrigation water with suitable quality for use in domestic, irrigation and industrial sectors is one of the most important problems in arid and semi-arid regions that include one-third areas of the world. There is a progressive demand for low quality water in regions, due to fresh water shortage. Therefore, many efforts have been taken place to reduce water salinity and increase the quality of unconventional waters such as saline and brackish waters. In this research, the impact of wheat straw and sawdust in sand filters on the physical and chemical properties of water was investigated and compared. For this purpose, saline water passed through a column of pure sand, a column of mixed wheat straw and sand and a column of mixed sawdust and sand, all with the same weight. The turbidity, hardness, chloride anions, magnesium and calcium cations concentration were measured with time. The results showed that the highest sorption of chloride anions (30 percent), magnesium (22 percent) and the maximum reduction of turbidity (74 percent) and hardness (19.27 percent) were achieved by passing water through straw wheat, but the sawdust had the most impact on electrical conductivity reduction (6.34 percent) and removal of calcium cations (23.7 percent) from saline water. On the whole, wheat shell and sawdust did not reduced water salinity, but they influenced water hardness and turbidity reduction