ارزيابي ريسك حريق مقاومت‌هاي سقفي قطارهاي با جريان يكنواخت در مترو شهر تهران با روش درخت تجزيه و تحليل خطا

Fire risk assessment in DC Tehran metro trains with Fault Tree Analysis

مقدمه: بروز حريق داخل يا خارج از قطارهاي فعال در سيستم ريلي مترو را مي‌توان ناشي از دلايل متعددي دانست، كه مي‌تواند علاوه بر ايجاد خسارات و تلفات فاجعه‌‌بار، باعث ايجاد شوك به جامعه نيز ‌گردد. بدين جهت مطالعه‌اي با هدف شناسايي عوامل موثر در ايجاد حريق و ارزيابي ميزان خطر حريق در قطارهاي نوع Direct Current فعال در خطوط مترو شهر تهران انجام شد. روش بررسي: در اجراي اين تحقيق پس از شناسايي انواع عوامل بوجود آورنده حريق در قطارهاي مترو از طريق مشاهده، مصاحبه و بررسي مستندات با استفاده از تكنيك آناليز درخت خطا مهم‌ترين علل بروز خطر حريق در قطارهاي DC فعال در خطوط مترو شهر تهران تعيين شد. همچنين با آناليز كمي درخت خطا ميزان احتمال وقوع خطر حريق در طول يك سال محاسبه گرديد. يافته‌ها: مهم‌ترين عوامل موثر در بروز حريق در قطارهاي Direct Current مترو تهران را مي‌توان عدم وجود برنامه منظم تعميرات پيشگيرانه، عدم انجام تعميرات صحيح، كيفيت نامناسب تجهيزات، عدم تعبيه data logger جهت پايش تغييرات دمايي مقاومت‌هاي سقف قطار و نيز نحوه هدايت راهبران قطار ذكر كرد. بر اساس محاسبات به عمل آمده در اين پژوهش احتمال وقوع خطر يك ‌بار براي هر 3/1 سال محاسبه گرديد. نتيجه‌گيري: با توجه به نقش سيستم ريلي مترو تهران در جابجايي مسافرين و تراكم جمعيت در آن و همچنين احتمال وقوع خطرمحاسبه شده، با برگزاري دوره‌هاي آموزشي مناسب براي پرسنل درگير و نظارت دقيق در حين انجام تعميرات، نصب تجهيزات پايش حرارتي و آموزش مناسب راهبران قطار مي‌توان احتمال وقوع خطر را كاهش داد.

Background: Incident of fire within or outside the metro rail trains happened because of a number of reasons that cause catastrophic losses and shock to the community. This study aimed to assess the risk of fire in DC trains and subway lines in Tehran. Methods: For performing this research, after identification of fire hazards in metro trains through observation, interview techniques and review the documentation, Fault Tree Analysis (FTA) was used to determine the causes of fires in DC trains at Tehran metro. Also with quantitative analysis of the fault tree, fire risk probability was calculated during a year. Results: The main effective causes of DC trains fires in Tehran metro were lack of a regular program of preventive maintenance, lack of proper maintenance, poor quality equipment, not embedded data logger for monitoring resistance roof train temperature changes and the mode of train navigation. The probability of a hazard was calculated as one in each 1.3 years. Conclusion: By training courses for personnel involved and careful monitoring during maintenance and installation of equipment, installation of thermal monitoring equipment and appropriate training of operators could significantly reduce the fire occurrence risk.