اثر سطوح مختلف دامينوزايد بر ميني تيوبرهاي توليدي 5 رقم سيب زميني از طريق كشت بافت در شرايط گلخانه اي

Evaluating the Different Levels of Diaminozied on the Five Mini-Tuber Potato Cultivars produced by Tissue Culture under Greenhouse Condition

به منظور بررسي سطوح مختلف دامينوزايد بر ميني تيوبرهاي توليدي ارقام مختلف سيب زميني از طريق كشت بافت در شرايط گلخانه اي، آزمايشي به صورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار در گلخانه شركت ويلكيج اردبيل در سال 1389 انجام شد. فاكتور اول شامل چهار سطح از ماده دامينوزايد، به عنوان تنظيم كننده رشد گياهي، در چهار سطح (0، 40، 80 و 120 ميلي گرم در ليتر) و فاكتور دوم شامل پنج رقم سيب زميني عاري از ويروس (ساتينا، ساوالان، مارفونا، آگريا و كايزر) بودند. در اين پژوهش گياهچه هاي عاري از ويروس توليد شده به گلخانه ايزوله انتقال داده شدند و در گلدان هاي پلاستيكي به ابعاد20×20×15 سانتي متر با بستري از مخلوط 1:1 حجمي پيت ماس بيولان و پرليت كشت گرديدند. در طي دوره رشد صفات ارتفاع بوته، تعداد برگ و ساقه در بوته، تعداد و وزن ميني-تيوبر در بوته و در متر مربع و متوسط اندازه ميني تيوبر يادداشت برداري گرديدند. تجزيه واريانس داده ها نشان داد كه بين سطوح مختلف دامينوزايد از نظر تعداد برگ در بوته، تعداد و وزن ميني تيوبر در متر مربع و متوسط اندازه غده و بين ارقام از نظر كليه صفات اختلاف معني دار وجود دارد. اثرمتقابل دامينوزايد × ارقام از نظر صفات تعداد برگ در بوته، تعداد و وزن ميني تيوبر در متر مربع و متوسط اندازه غده اختلاف معني داري مشاهده شد. ارقام كايزر و مارفونا از نظر صفات تعداد و وزن ميني تيوبر در متر مربع در سطح مصرف 40 ميلي گرم در ليتر دامينوزايد داراي بيشترين مقدار بودند. همبستگي بين تعـداد ميني تيوبر در متر مربع با وزن ميني تيوبر در متر مربع و طول ريشه؛ بين وزن ميني تيوبر در متر مربع با ارتفاع بوته و متوسط اندازه ميني تيوبر مثبت و معني دار شدند. نتايج تجزيه رگرسيون چندگانه نشان داد كه صفات وزن ميني تيوبر در متر مربع، متوسط اندازه غده، ارتفاع بوته و طول ريشه در تغييرات تعداد ميني تيوبر موثر هستند. بالاترين اثر مستقيم مثبت بر تعداد ميني تيوبر بر مترمربع از طريق ارتفاع بوته و كمترين اثر مستقيم منفي بر روي آن از طريق وزن ميني تيـوبر در متر مربع برآورد شدند.

To evaluate the effect of different levels of diaminozied on the potato cultivars mini-tubers produced by tissue culture under greenhouse condition a factorial an experiment on the base of completely randomized design in three replications was performed at the Ardabil Villkige Company Greenhouse in 2010. The first factor consisted of four levels of diaminozied, as plant growth regulator, (0, 40, 80 and 120 mg.L-1) and the second factor of five cultivars of virus-free potato (Satina, Savalan, Marfona, Agria and Cesear). Virus-free plantlets were transferred to isolated greenhouse and planted in 20×20×15 cm in plastic pots beds made by 1:1 volume of Biolan peat moss and perlite. During growth period traits like plant height, leaf and stem number per plant, mini-tuber weight and number per plant and square meter, and mini-tuber size were average measured. The analysis of variance showed significant differences among different levels of diaminozied for leaf number per plant, mini-tuber weight and its number per square meter, tuber average size in all cultivars under study. The interaction of diaminozied by cultivars showed significant difference as to leaf number per plant, mini-tuber weight, its number per square meter and average tuber size. Cesear and Marfona cultivars produced higher mini-tuber weight and tuber number per square meter by applying 40 mg.L-1 diaminozied. The correlation was significant and positive between mini-tuber number per square meter with mini-tuber weight per square meter and root length. It was also significant and positive between mini-tuber weight per square meter with plant height and average mini-tuber size. The results of multi regression analysis indicated that mini-tuber weight per square meter, average tuber size, plant height and root length were effective on changes of the mini-tuber number. The highest positive direct effect on number of mini-tuber per square meter was due to the plant height and the less negative direct effect to the mini-tuber weight per square meter.