ارزيابي 20 ژنوتيپ جو در شرايط خشكي انتهاي فصل

Evaluation of 20 Barley Genotypes under the Terminal Drought Condition

به منظور ارزيابي واكنش ژنوتيپ هاي اميدبخش جو به تنش خشكي انتهاي فصل، تعداد 20 ژنوتيپ جو در دو محيط تنش دار و بدون تنش، طي يك آزمايش مزرعه اي در مركز تحقيقات كشاورزي خراسان جنوبي به صورت كرت-هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي و در سه تكرار در سال زراعي 87-86 مورد مقايسه قرار گرفتند. عوامل آزمايش شامل تنش خشكي در دو سطح شامل شاهد (آبياري كامل) و قطع آبياري در مرحله 50 درصد ظهور سنبله، و 20 ژنوتيپ اميدبخش جو بودند. قطع آبياري باعث كاهش عملكرد دانه به ميزان 64/14 درصد و عملكرد بيولوژيك به ميزان 12/8 درصد در مقايسه با تيمار آبياري كامل گرديد. صفات طول پدانكل، ارتفاع بوته و مساحت برگ پرچم به ترتيب به ميزان 4/12، 65/7 و 24 درصد نسبت به آبياري كامل كاهش پيدا كرد. همچنين، تنش خشكي منجر به افزايش شاخص كلروفيل، تراوايي غشاي سلول و كاهش محتوي نسبي آب برگ پرچم گرديد. بين ژنوتيپ هاي مورد بررسي تفاوت معني داري از لحاظ عملكرد بيولوژيك مشاهده نشد ولي ژنوتيپ 18 از لحاظ عملكرد دانه، بيشترين (2/5997 كيلوگرم در هكتار) و ژنوتيپ 16 كمترين عملكرد دانه (8/3420 كيلوگرم در هكتار) را به خود اختصاص دادند. ژنوتيپ هاي 5 و 13 داراي بيشترين ميزان كلروفيل و ژنوتيپ 8 نيز بيشترين مقدار محتواي نسبي آب برگ (7/80 درصد) را داشتند. بر اساس نتايج اين آزمايش، ژنوتيپ هاي 18 و 20 در هر دو شرايط آبياري و تنش خشكي عملكرد مطلوبي داشتند.

To study the response of barley genotypes to terminal drought stress, 20 promising barley genotypes were compared under two stress and non-stress conditions, in a split plot experiment based on randomized complete block design with three replications at the Agricultural Research Center of Southern Khorasan during 2007-2008 growing season. Drought stress levels consist of control (complete irrigation) and irrigation up to the 50% heading stage. Results showed that skipping irrigation at 50% heading stage resulted in 14.64 reduction in seed yield and 8.12 percent in biological yield compared to control condition. Spike length, plant height and flag leaf area in drought condition decreased by 12.4, 7.65 and 24 percent against complete irrigation treatment. Also, irrigation up to the 50% heading caused increasing of chlorophyll index and cell membrane permeability and declining of relative water content of flag leaf. There weren’t any significant differences among barley genotypes in terms of biological yield but the highest and lowest grain yield achieved from genotype number 18 (5997.2 kg.ha-1) and genotype number 16 (3420.8 kg.ha-1) respectively. Cultivar number 5 and 13 had the highest rate of chlorophyll index, and also number 8 had the highest relative water content (80.7%) in flag leaf. Based on the results of this study, genotypes number 18 and 20 had higher yields in both normal and drought stress conditions.