ارزيابي واكنش عملكرد و خصوصيات مورفولوژيك ژنوتيپ هاي ارزن نسبت به قطع آبياري در مرحله گلدهي

Evaluating Yield and Morphological Traits Response of Some Millet Accessions to Stopping off Irrigation at Flowering Stage

به منظور ارزيابي واكنش 13 توده ي ارزن به قطع آبياري در مراحل انتهايي، دو آزمايش مجزا در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در مركز تحقيقات كشاورزي بيرجند در دو سال زراعي 85-1384 اجرا گرديد. در آزمايش اول آبياري با آغاز گلدهي (10% ظهور پانيكول) قطع شده و در آزمايش دوم، شرايط نرمال آبياري به صورت عادي و با دور هر 7 روز يك بار اعمال گرديد. نتـايج نشان داد كه اثر تنش خشكي و توده بر تمامي صفات مورد بررسي معني دار بود. قطع آبياري منجر به كاهش صفات مورد بررسي شده و بيشترين درصد كاهش مربوط به عملكرد دانه و علوفه خشك بود. توده هاي 143-15 (خراسان جنوبي) و 24-15 (يزد) داراي بيشترين ميانگين دو ساله عملكرد دانه و علوفه خشك و توده 132-15 (همدان) داراي كمترين عملكرد در بين توده هاي مورد بررسي بودند. بر اساس نتايج اين پژوهش و با توجه به كاهش قابل ملاحظه عملكرد دانه و علوفه خشك در تيمار قطع آبياري، اين رژيم آبياري به عنوان يك راهبرد موثر و قابل قبول در مديريت آبياري ارزن در منطقه بيرجند به شمار نمي رود. همچنين، توده 131-15 (خراسان جنوبي) در هر دو رژيم آبياري از عملكرد دانه و علوفه خشك قابل قبولي نسبت به ساير توده ها برخوردار بود.

To evaluate the response of 13 millet accessions to skip irrigation at terminal growth stage, two separate experiments based on randomized complete block design with three replications conducted at the Agricultural Research Center of Birjand, Iran, in 2005 and 2006. Irrigation was stopped in the first experiment at 10% flowering while irrigation was conducted as usual, in the second experiment once every 7 days. Combined analysis of variance showed that stopping at flowering time irrigation leads to reduction in all investigated traits, especially dry forage and grain yield. Accession numbers 15-143 (Southern Khorasan accession) and 15-24 (Yazd) produced highest grain and dry forage yield in both years and accession number 15-132 (Hamadan) had the lowest yield against all the others. According to the results of this study and considering the severe reduction of grain and dry forage yield recommending deficit irrigation treatment, at flowering would not be feasible at Birjand region. Also, number 15-131 (Southern Khorasan) accession had an acceptable grain yield and dry forage on both irrigation regimes.