اثر فواصل آبياري بر برخي شاخص‌هاي رشد اكوتيپ‌هاي ريحان (. Ocimum basilicum L)

Effect of Irrigation Intervals on Some Morphophysiological Traits of Basil (Ocimum basilicum L.) Ecotypes

اين بررسي به‌منظور اثر فاصله آبياري بر برخي شاخص‌هاي رشد اكوتيپ‌هاي ريحان ( . Ocimum basilicum L) در شرايط گلخانه در سال 1389 به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با دو عامل و سه تكرار انجام شد. عامل اول شامل فواصل آبياري در پنج سطح (4، 8، 12، 16 و20 روز) و عامل دوم شامل دو اكوتيپ ريحان سبز و بنفش بود. نتايج نشان داد كه افزايش فاصله آبياري سبب كاهش معني‌دار ارتفاع گياه، طول سنبله، تعداد سنبله، وزن‌خشك سنبله، سطح برگ، وزن‌خشك برگ، وزن 100 دانه و وزن‌خشك اندام هوايي گياه شد. اكوتيپ ريحان بنفش در مقايسه با اكوتيپ ريحان سبز از نظر صفات فوق، تحمل بهتر و معني‌داري به تاخير درآبياري نشان داد. اثر متقابل فواصل آبياري و اكوتيپ نشان داد كه، بهترين شرايط را از نظر صفات فوق در فاصله آبياري چهار روز و براي اكوتيپ ريحان بنفش به‌دست آمد. در مطالعه ريشه هر دو اكوتيپ، سطح ريشه، متوسط قطر ريشه، مجموع طول ريشه، حجم ريشه و وزن‌خشك ريشه نيزتحت تاثير معني‌دار فواصل آبياري قرار گرفت. با افزايش فاصله آبياري سطح ريشه كمتر ولي طول ريشه بيشتر شد. اكوتيپ ريحان بنفش از نظر صفات ريشه مورد بررسي فوق نيز بهتر از اكوتيپ ريحان سبز بود. با وجود آنكه افزايش دور آبياري منجر به كاهش اندام فتوسنتز كننده و سطح ريشه شد، ولي طول ريشه تا فاصله 16 روز آبياري افزايش يافت و پس از آن كاهش نشان داد. از سوي ديگر با افزايش فاصله آبياري محتواي كلروفيل كل و كلروفيل a و b در مقايسه با شاهد كاهش يافت. ازدياد فاصله آبياري در اين آزمايش باعث افزايش اسيد آمينه پرولين در برگ گياه ريحان گرديد.

In order to determine the effect of different irrigation intervals on some morphophysiological traits of basil (Ocimum basilicum L.), an experiment was conducted as factorial based on randomized complete block design with three replications under greenhouse conditions during 2010. Treatments included five irrigation intervals with 4, 8, 12, 16 and 20 days intervals and two ecotypes of basil (green and purple). The results showed that by increasing irrigation interval plant height, spike number, spike weight and shoot dry weight between irrigation intervals decreased. Purple basil was more tolerant than basil green ecotype to drought stress. Interaction between irrigation intervals and ecotypes showed that the best treatment related to four days irrigation interval and purple basil ecotype. The effect of irrigation intervals on root area, root diameter mean, total length, root volume and dry weight of root was significant. In all irrigation intervals, purple basil had better performance compared to green ecotype. The results showed that by increasing in irrigation interval decreased root surface area, but increased total root length. It was concluded that increasing irrigation interval up to 12 days decreased shoot and root surface areas. Increasing irrigation interval decreased chlorophyll- a, b and increased prolin amino acid content of basil leaf.