بررسي روابط بين عملكرد دانه و اجزاي آن در ارقام و هيبريد‌هاي جديد جو با استفاده از روش‌هاي آماري چند متغيره

Investigation of the Relationship between Grain Yield and Yield Components in Barley Varieties and New Hybrids Using Multivariate Statistical Methods

به‌منظور بررسي ارتباط صفات مختلف با عملكرد دانه، 28 ژنوتيپ جو زراعي شامل 7 رقم و 21 هيبريد حاصل از تلاقي‌هاي آن‌ها در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار مورد ارزيابي قرار گرفتند. ارقام مورد بررسي شامل والفجر، ماكويي، كوير، ريحان، گركان، نصرت و نيمروز بودند. اين تحقيق در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد كرج در سال زراعي 89 - 1388 انجام شد. سيزده صفت زراعي شامل عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك، شاخص برداشت، وزن 100 دانه، قطر ساقه، ارتفاع بوته، طول سنبله، روز تا سنبله‌دهي، وزن سنبله، طول ريشك، طول پدانكل، طول بذر و قطر بذر مورد بررسي قرار گرفتند. تجزيه همبستگي مشخص نمود كه بين عملكرد دانه با صفات عملكرد بيولوژيك، وزن سنبله، طول ريشك، طول بذر و طول پدانكل همبستگي مثبت و معني‌داري وجود دارد. تجزيه عليت مشخص كرد كه صفت عملكرد بيولوژيك داراي بيشترين اثر مستقيم و مثبت بر روي عملكرد دانه مي‌باشد. اثر غيرمستقيم وزن سنبله از طريق عملكرد بيولوژيك بر روي عملكرد دانه مثبت بود. تجزيه به عامل‌ها نشان داد كه چهار عامل در مجموع 68/70 درصد از تغييرات كل داده‌ها را توجيه نمودند. عامل اول، دوم و سوم به‌ترتيب به‌نام عملكرد، مشخصات مورفولوژيكي و مشخصات بذر نام‌گذاري شدند. تجزيه خوشه‌اي به روش وارد ژنوتيپ‌ها را به سه گروه اصلي تقسيم بندي نمود

In order to study the realationship between genetic diversity and different characteristics associated with grain yield in barley, 28 genotypes of barley cultivars contain seven cultivars and 21 hybrids were evaluated in Randomized Complete Block (RCB) design with three replications. Cultivars were Valfajr, Makuei, Kavir, Rayhan, Gorgan, Nusrat and Nimroz. This study was carried out in research field of Islamic Azad University – Karaj Branch during 2009 – 2010. Thirteen traits including grain yield, biological yield, harvest index, 100 seed weight, stem diameter, plant height, spike length, days to heading, spike weight, awn length, peduncle length, seed length and seed diameter were studied. Results identified that the correlation coefficients between grain yield and biological yield, weight spike, awn length, seed length and peduncle length were positive and significant. Path analysis revealed that biological yield have the most direct and positive effect on grain yield. Spike weight indirect effect via biological yield on grain yield was positive. Factor analysis showed that four factors explained 70.68 percent of the total variance. The first, second and third factor called yield, morphological characteristics and seed characteristics respectively. Cluster analysis according WARD method grouping the genotypes into three main groups.