ارزيابي تحمل به خشكي در برخي ارقام كلزاي زمستانه (Brassica napus L.)

Evaluation of Drought Tolerance in Some of Winter Canola Cultivars

به منظور ارزيابي تحمل به خشكي در ارقام مختلف كلزا براساس شاخص هاي تحمل به خشكي در تنش انتهاي فصل رشد، آزمايشي در قالب طرح 1387 در مزرعه پژوهشي موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر كرج اجرا شد . نتا يج - بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 88 و (GMP) ميانگين هندس ي بهره وري ،(STI) بررسي با استفاده از شاخص هاي متفاوت تحمل به خشكي نشان داد كه براساس شاخص تحمل به تنش به عنوان ارقام با عملكرد بالا در هر دو شرايط تنش و بدون تنش و هم چنين متحمل GKH و 305 Talaye ،Zarfam ارقام (MP) بهره وري متوسط با عملكرد دانه در STI و GMP ،MP به تنش خشكي انتهاي فصل محسوب شدند. همچنين با توجه به همبستگي مثبت و معن ي دار شاخص ها ي شرايط مطلوب و تنش، در مجموع اين شاخص ها به عنوان معيارهاي مناسب جهت شناسايي ارقام متحمل به تنش شناخته شدند. نمودار باي پلات نيز نسبت به يكديگر داراي بالاترين ضريب همبستگي بودند و ارقام متحمل در مجاورت شاخص هاي تحمل STI و GMP ،MP نشان داد كه شاخص هاي به عنوان ارقام متحمل به Tassilo و GKH 305 ،Zarfam قرار گرفتند. همچنين براساس نتايج به دست آمده از نمودارهاي پراكنش سه بعدي ارقام به عنوان ارقام حساس شناسايي شدند. Okapi و Modena ،GK Helena ،ES Astrid خشكي و ارقام

In order to evaluate terminal drought tolerance in different Canola cultivars based on drought tolerance indices, an experiment was conducted based on randomized complete block design (RCBD) with three replications at experimental field of Seed and Plant Improvement Institute (SPII), Karaj in 2008-09. Results using stress tolerance index (STI), geometric mean productivity (GMP) and mean productivity (MP) indices revealed Zarfam, Talaye and GKH305, were as cultivars with highest yield in both optimum irrigation and terminal drought conditions. High and positive correlation between STI, GMP and MP indices with yield in optimum and drought conditions indicated that they were as the best indices for introduction and characterization of drought tolerant canola cultivars. Biplot graph showed that MP, GMP and STI indices had high correlation coefficient with each other, and tolerant genotypes were located near tolerance indices. Also results of three dimensional scatter plot indicated that cultivars Zarfam, GKH 305 and Tassilo were recognized as tolerant genotypes to drought stress, and cultivars ES Astrid, GK Helena, Modena and Okapi were identified as sensitive genotypes.