زمان‌انديشي دورني از ديدگاه هوسرل

Husserl on Consciousness of Internal Time

پديدارشناسي زمان مي‌كوشد تا تبيين كند كه چگونه زمان آگاهي دروني ساخته مي‌شود. در حقيقت پديدارشناسي آگاهي از زمان ساختار ماهوي آگاهي را بررسي مي‌كند. ساختاري كه به ما اجازه مي‌دهد تا عين زمان‌مند را در لحظات گوناگون‌اش يكسان و واحد درك كنيم. در رويكرد پديدارشناسانه، زمان ديگر مقدار حركت، يا خصلت‌هاي روان‌شناسانه نفس و حتي پيش‌فرض‌هاي استعلايي شناخت نيست. در واقع هوسرل بر اساس ديدگاه پديدارشناختي خود سه سطح از زمان را بررسي مي‌كند. 1. زمان كيهاني يا زمان عيني 2. زمان ذهني و شخصي 3. آگاهي از زمان دروني. تجربه‌ي ما درباره‌ي اعيان زمان‌مند ساختاري سه وجهي دارد كه عبارتند از: 1. پيش‌يازي 2. نگهداشت و 3. انطباع اوليه. پيش‌يازي فرآيندي است كه به وسيله‌ي آن انتظارات شكل مي‌گيرند در حالي كه اين انتظارت بي‌درنگ با آن چيزي كه در انطباع اوليه‌ي تجربه مي‌شود ارتباط پيدا مي‌كنند. نگهداشت فرآيندي است كه به وسيله‌ي آن چيزي كه به‌ عنوان اكنون تجربه مي‌شود در آگاهي باقي مي‌ماند و به عقب فروكش مي‌كند. انطباع اوليه‌ي سازه آگاهي است كه معطوف به مرحله‌ي كنوني عين است. انطباع اوليه را نمي‌توان مستقل از افق زماني آن در نظر گرفت. بنابراين طبق پديدارشناسي هر تجربه‌اي متضمن يك افق زماني است كه آگاهي ما درباره‌ي اعيان در بستر اين افق‌ها تحقق مي‌يابد. اين مقاله سعي مي‌كند ديدگاه هوسرل درباره‌ي زمان آگاهي را بيان كند.

The phenomenology of time attempts to investigate how is constituted the internal time consciousness. In fact phenomenology of time-consciousness concerns itself with the structure of the act of perceiving that allows us to apprehend a temporal object as unified across its manifold moments. In this approach time is no longer the measure of motion, the psychological characters of soul and even the transcendental presuppositions of cognition. Husserl distinguishes three levels of time for our consideration: (1) world[ly] or objective time; (2) personalistic or subjective time; and (3) the consciousness of internal time. According to Husserl our experience of temporal objects consists of three aspects: 1. protention, 2. retention and 3. primal impression. Protention is a process by which anticipations are formed concerning what will shortly be experienced (in primal impression). 2- Retention is a process by which something that is experienced-as-present remains in consciousness and sinks back. 3- Primal impression which is the component of consciousness that is narrowly directed toward the now phase of the object. The primal impression cannot be thought independently of its temporal horizon. Thus all experience entails a temporal horizon. This article attempt to explain Husserlʹs account of time-consciousness.