نوسان زماني الگوهاي تغييرات مكاني شوري و جامدات معلق در آبخوان شهركرد و پيامدهاي آن براي آبياري قطره‌اي

Seasonal fluctuations in spatial variability of salinity and suspended solids in Shahrekord aquifer and its implications for drip irrigation

آب زيرزميني دشت شهركرد فقط منبع مهم آب براي مصارف مختلف در دشت شهركرد است. هدف از اين مطالعه بررسي تغييرات زماني و تغييرات مكاني EC (هدايت الكتريكي)، TDS (كل جامدات حل ‏شده)، TSS (كل جامدات معلق) و كدورت در آب زيرزميني شهركرد بود. در اين مطالعه از 97 حلقه چاه در خرداد، تير، شهريور و آبان 1389نمونه‌برداري شد. نتايج نشان داد كه ميانگين EC در خرداد و تير نزديك به هم و حدود ?S/cm 530 بود و تا آبان به حدود ?S/cm 370 كاهش يافت (05/0P < ). ميانگين TDS در خرداد mg/l 400 بود كه از TDS در سه زمان ديگر (حدود mg/l 300) بيشتر بود (05/0P < ). ميانگين TSS طي زمان داراي روند كاهشي بود (05/0P < ). بر اساس ميانگين‌هاي EC و TDS آب زيرزميني شهركرد براي شرب و آبياري كيفيت مناسبي داشت. مدل واريوگرام مناسب براي EC و TDS در چهار زمان مورد مطالعه گوسي و مدل واريوگرام مناسب براي TSS گاهي كروي و گاهي نمايي بود. پهنه‌بندي‌ها نشان داد در اكثر زمان‌ها در نيمه جنوبي دشت غلظت املاح حل ‏شده و معلق بيشترين است. كيفيت آب در همه زمان‌ها از لحاظ ميانگين TDS براي آبياري قطره‌اي نيز مناسب بود. اين در حالي بود كه در اكثر اوقات ميانگين TSS آب را در گروه متوسط براي گرفتگي قطره‌چكان‌ها قرار داد.

Shahrekord aquifer is the primary resource of water for various uses across Shahrekord plain. The main objectives of this study were to investigate the fluctuations in spatial variability and zonal mapping of conductance (EC), total dissolved solids (TDS), total suspended solids (TSS) and turbidity of Shahrekord groundwater during a year. Ninety-seven wells were sampled during four occasions (June, July, September, and November) in 2010. The mean of EC (both approximately 530 µS/cm) in June and July reduced to 370 µS/cm (P < 0.05). The mean of TDS in June (400 mg/L) was higher (P < 0.05) than the means in other samplings (300 mg/l). TSS decreased along with approaching the fall (P < 0.05). A Gaussian variogram model described the spatial variations of EC and TDS in all sampling times while for TSS a spherical and sometimes an exponential model suited the best. According to the maps, TDS and TSS are highest in the southern half of the aquifer in all sampling occasions. On average, TDS is always suitable for drip irrigation while TSS indicates a moderate dripper clogging in most cases.