نفس و بدن در تفكر اسلامي

Mind and Body in Islamic Thought

از آنجا كه بنا بر حديثي مشهور خودشناسي راهي براي خداشناسي است، فيلسوفان و عارفان مسلمان همواره به بحث نفس يا روح انسان و رابطه آن با بدن، توجه ويژه‌اي داشته‌اند. ابن سينا نفس را جوهري مجرد و قايم به ذات مي‌داند كه در بدن انسان و در جسم ديگري منطبع نيست، بلكه مفارق از همه مواد و اجسام است. اما اين جوهر مجرد تعلق و اختصاص به بدن انسان ـ مادام كه اين بدن زنده باشد ـ دارد. از ديدگاه ابن عربي، صفت «تدبير» براي روح ناشي از ارتباط ذاتي بين روح‌ها و بدن‌ها و تابعي از ارتباط حق با مخلوقات است. بدن محلي است كه روح، آثار خود را در آن پديدار مي‌سازد. ملاصدرا با بهره‌گيري از حركت جوهري، ثنويت انسان از دو جوهر نفس و بدن را انكار كرده، نفس را حادث از بدن و بدن را مرتبه‌اي از نفس مي‌داند.

Mind and Body in Islamic Thought M. Shajari Assistant Professor of Tarbiyat-e-Mo’llem Faculty Islamic Azad University-South Tehran Branch The relationship between mind (soul) and body is one of the great challenges among Islamic philosophers and mystics. According to Avesina (IbnSina), soul is an immaterial substance and self-existent, and the decay of the body doesn’t affect it. Ibn Arabi believed that there is an essential relation between soul and body, and the body is a place for the soul to manifest its effects. Mulla Sadra, based on his theory of substantial motion (Harakt Jawhari), rejected the separation of the soul and body. The present article, by taking into these views, tries to reexamine the relationship of mind and body in Islamic thought. Keywords: Soul and Body, Forethought, Detachment, Substantial Motion.