بررسي جوانه‌زني و رشد گياهچه ژنوتيپ‌هاي متحمل و حساس به تنش خشكي در شرايط كنترل شده در گياه نخود ( (Cicer arietinum L.

Study of Germination and Seedling Growth in Tolerant and Susceptible Chickpea (Cicer arietinum L.) Genotypes Under Drought Stress

به منظور بررسي اثر تنش خشكي بر جوانه زني، سبز شدن و رشد گياهچه‌هاي نخود، دو ژنوتيپ متحمل به خشكي شامل 392MCC و877MCC و دو ژنوتيپ حساس به خشكي شامل 68 MCCو448MCC مورد بررسي قرار گرفتند. در آزمايش اول بذرها در سه سطح تنش خشكي شامل پتانسيل هاي آب 4/0- ، 8/0- و 2/1- مگاپاسكال به همراه شاهد، در درجه حرارت 25 درجه سانتي گراد در اتاقك كشت با چهار تكرار كشت شدند. نتايج نشان داد كه سرعت و درصد جوانه زني، طول و وزن خشك ساقه‌چه و ريشه‌چه ژنوتيپ ها با افزايش شدت تنش خشكي كاهش معني داري يافت. در همه سطوح تنش خشكي، در ژنوتيپ‌‌هاي 392MCC و 68MCC بالاترين درصد و سرعت جوانه‌زني و افزايش طول و وزن خشك ساقه‌چه و ريشه‌چه و در ژنوتيپ 877MCC پايين ترين درصد و سرعت جوانه زني مشاهده شد. در ژنوتيپ 877MCC طول و وزن خشك ساقه‌چه و ريشه‌چه بيشتر از ژنوتيپ 448MCC كاهش يافت. در آزمايش دوم، صفات مورفولوژيكي گياهچه ها در دو شرايط بدون تنش (75 درصد ظرفيت زراعي) و تنش خشكي (25 درصد ظرفيت زراعي) مورد بررسي قرار گرفتند. كاهش طول ساقه، ريشه و وزن خشك ساقه در شرايط تنش خشكي در ژنوتيپ‌هاي 877MCC و 448MCC بيشتر از ژنوتيپ‌هاي 392 MCCو 68MCC بود. بر اساس اين نتايج، برغم اينكه ژنوتيپ 68 MCC بر اساس عملكرد به‌عنوان يك ژنوتيپ حساس به خشكي معرفي شده است، به نظر مي‌رسد اين ژنوتيپ در مراحل اوليه رشد رويشي از تحمل به خشكي نسبتا مناسبي برخوردار است. ژنوتيپ 392MCC نيز نسبت به ژنوتيپ‌هاي ديگر، در مرحله جوانه زني و گياهچه اي، از تحمل بيشتري نسبت به تنش خشكي برخوردار بود.

In order to study, the effects of drought stress on germination and seedling growth of chickpea genotypes, experiments were carried out on two susceptible genotypes (MCC68, MCC448) and two resistant genotypes (MCC392, MCC877). In the first experiment the seeds were sown under different levels of drought stress (0,-0.4,-0.8,-1.2Mpa) in 25?C at the growth chamber with 4 replication. The results showed that Percentage of germination, germination rate, radicle and plumela length and dry weight of shoot and root decreased by increasing levels of drought stress. MCC392 and MCC68 genotypes had the highest percentage of germination, germination rate, length and dry weight of shoot and root in drought stress, but MCC877 had the lowest percentage of germination and germination rate. MCC877 genotype showed higher decrease in length and dry weight of shoot and root than MCC448 genotype. In the second experiment morphological parameters were investigated in control (75% FC) and drought stress (25% FC) conditions. Drought stress decreased length and dry weight of shoot and root in MCC877 and MCC448 genotypes compared to MCC392 and MCC68 genotypes. These result showed that MCC392 and MCC68 genotypes were the best genotypes under simulated drought condition and it may be due to the fact that these genotypes are resistant to drought stress.