ارزيابي نرم‌افزارهاي اطلاعات بيمارستاني در پاسخ به نيازهاي دارويي بيماران جهت انجام مراقبت از خود

Evaluation of Hospital Information System in Meeting the Patient Drug Information Needs for Self-Care Management

مقدمه: در مراقبت بهداشتي جامع، بر آموزش و مراقبت از خود، بيش از درمان تاكيد مي‌شود؛ اين مراقبت به دنبال آن است كه با افزودن بر آگاهي بيماران، كسب استقلال در اخذ تصميمات و انجام اقدامات فردي، تسريع سير بهبود، تسهيل سازگاري با بيماري و افزايش كيفيت زندگي بيماران را در پي داشته باشد. اين امر، مي‌تواند با توسعه‌ي فن‌آوري‌هاي نوين اطلاعاتي بهبود يابد. هدف پژوهش حاضر، ارزيابي نرم‌افزارهاي اطلاعات بيمارستاني در پاسخ به نيازهاي دارويي بيماران جهت انجام مراقبت از خود بود. روش بررسي: اين پژوهش از نوع توصيفي- مقطعي بود و در سال 1390 انجام شد. فهرست عناصر اطلاعات دارويي ضروري ابتدا با استفاده از پرسش‌نامه محقق ساخته‌ي پايا (صوري و محتوايي) و روا با استفاده از تكنيك دلفي و مصاحبه سه مرحله‌اي با صاحب‌نظران تدوين گرديد. سپس بر اساس آن، چك ليستي تهيه شد. با توجه به ارايه‌ي سيستم‌هاي اطلاعات بيمارستاني كشور توسط 15 شركت و يكسان بودن نرم‌افزار هر شركت، از هر شركت يك بيمارستان به روش تصادفي ساده انتخاب گرديد. سيستم‌هاي اطلاعات بيمارستاني با حضور پژوهشگر در بيمارستان‌ها و مشاهده‌ي مستقيم سيستم‌ها، ارزيابي شد. داده‌ها با آمار توصيفي تجزيه و تحليل گرديد. يافته‌ها: ارايه‌ي داده‌هاي مربوط به دفعات مجاز تكرار نسخه، دوز، مدت، زمان، واكنش‌هاي دارو، زمان توقف دارو، توصيه‌هاي حين مصرف، تاريخ شروع، تعداد، راه مصرف، تداخلات دارويي، فرد تجويز كننده، شيوه‌ي آماده‌سازي دارو و تداخل دارو با مواد غذايي، شكل استفاده از دارو و تاريخ تجويز دارو توسط صاحب‌نظران به عنوان اطلاعات دارويي ضروري تاييد شد كه فقط شكل استفاده از دارو در 8 نرم‌افزار (33/53 درصد) و تاريخ تجويز دارو در7 نرم‌افزار (66/46 درصد) وجود داشت. نتيجه‌گيري: امكان پاسخ به نيازهاي دارويي بيماران از طريق نرم‌افزارهاي حاضر بيمارستاني بسيار ضعيف مي‌باشد. ارتقاي نرم‌افزارها توسط شركت‌هاي ارايه دهنده ضروري است. واژه‌هاي كليدي: سيستم‌هاي اطلاعات بيمارستاني؛ بيماران؛ دارو‌ها؛ مراقبت از خود؛ سيستم‌هاي اطلاعاتي؛ فن‌آوري

Introduction: In a comprehensive health approach, emphasis has been more on education and self-care than care itself, and aims to increase patient’s knowledge to give decision making and independence ability to improve quality of lifestyle. These can develop with progress of information technology. The aim of this study was to evaluate hospital information system (HIS) in meeting the patient drug information needs for self-care management. Methods: A descriptive cross-sectional study was done in 2011. As HIS is maintained by 15 software companies and due to contingency software of each, a hospital from each company, was selected by a random simple sampling method. Essential drug data elements determined by a questionnaire (with face and content validity) and Delphi approach on three-step conversations with expert. Then a checklist was prepared and HIS was observed based on the checklist. Results: Finding showed number of repeated description, dosage, duration, time, adverse reaction, drug discontinuation, recommendation use, start date, number of drug, consume method, drug interaction, physicians drug prescription, preparativeʹs methods, food-drug interaction, and drug form and prescription date were essential drug data elements recommended by the experts. History of drug administration was in 8 HIS software (53.33%) and prescription date were in 7 HIS software (46.66%). Conclusion: Feasibility of HIS is very low. HIS softwareʹs must be developed and upgraded by their providing companies. Keywords: Hospital Information Systems; Patients; Drugs; Self-Care; Information Systems; Technology