تربيت و عمارت: آموزش معماري با تامل در مفهوم «فرهنگ» نزد قدما

Educating and building: some thoughts about architecture training by exploring the original meaning of “culture”

امروزه، به تربيت در هر ساحتي از علم و فن به طريقي نگريسته و بر مبناي هر نگاه، روشهايي براي آموزش انسانها در آن ساحت پي گرفته مي‌شود. معماري نيز از اين قاعده مستثنا نيست؛ بحثها و نظرهاي متنوع و گاه مختلفي در تربيت معماران مطرح است. در اين ميانه، دغدغه هويت و فرهنگ در معماري ايراني نيز پررنگ شده است و آناني كه معماري را فرع بر فرهنگ مي‌دانند، معتقدند كه براي رسيدن به معماري مطلوب بايد فرهنگ را به آموزش معماري و تربيت معماران وارد كرد. اقسام ديدگاههاي تربيتي با رويكرد فرهنگي به معماري، علي رغم تفاوتهايشان، در موضوعي مشترك اند و آن اينكه معمولاً ماهيت فرهنگ، تربيت و معماري را به وضوح روشن نمي‌كنند! همين موضوع به سو تفاهمها دامن مي‌زند و سبب مي‌شود روز به روز بيشتر بين اين مفاهيم فاصله ‌افتد تا جايي كه آشتي دادن آنها به سادگي ميسر نشود. اين درحالي ا ست كه تلقي قدما از فرهنگ و تربيت از يك سو و ساختن و آبادان كردن از سوي ديگر، نشان مي‌دهد كه روزگاري اين معاني چنان در هم تنيده بودند كه ميانشان جدايي نبود. پيشينيان از «فرهنگ»، «تربيت» و «عمارت» مرادي داشتند كه با آنچه امروزه با همين اسامي مي‌خوانيم، شباهتها و تفاوتهاي ظريفي دارد. روشن شدن استنباط و تلقي حقيقي آنان از اين مفاهيم ما را به گنجينه‌اي از رويكردها و ارزشهايي رهنمون مي‌كند كه به دست فراموشي سپرده‌ايم و همين نسيان به بسياري از گرفتاريها و مسايل امروزيمان در فهم معماري و آموزش آن منجر شده است. بدين منظور، از فرهنگ مي‌آغازيم، همان مفهومي كه معماري را پرتوي از آن مي‌دانيم.

Nowadays education has different meanings in different domains of sciences and techniques. According to these meanings there are different methods for educating human beings. Architecture is one of the subject in the domain in art or science, so there are various ideas and discussions on the methods of educating architecture, and sometimes they have contrast. In this context, there is an additional problem in Iran about identity and cultural originality. The one, that puts architecture as a subject of the culture, believes that for achieving the ideal architects we should attend to the culture in the architectural education. In such a way we are facing various educating methods that, in spite of obtaining different understanding about culture, have a common point; they do not clear the object of culture, education, and architecture essentially! This is a main subject of misunderstanding and increased day by day until you could not find a way of reconciliation easily. Considering the idea of our predecessors about the relation between ‘culture’ and education’ one hand, and educating and cultivating on other hand, shows that they had an inter-wrought concept. The similarities and differences between what they understood and what we understand of “culture”, “education”, and “building” could clear some dark and forgotten part of our misunderstandings. By this purpose, I begin with exploring the “culture”; the essence that architecture is a row of it.