تصاوير بلاغي خورشيد در شاهنامه و بازتاب اسطوره مهر در آن

The Myth of Mehr in Shāhnāmeh

اين مقاله‌ نشان مي‌دهد كه اسطوره‌ مهر به عنوان يكي از عناصر مهم خيال شاعرانه مي‌تواند زمينه‌هاي ساخت تصاوير بلاغي، استعاري و تشبيهي را براي شاعر فراهم نمايد. نويسنده كوشيده است روايت‌هاي اساطيري مهر را با مصاديق هنري آن در شاهنامه تطبيق دهد. مهر در شاهنامه صورت خيال شاعرانه و رنگ ادبي و اعتلاي هنري و زيباشناختي يافته است. سايه‌روشن‌هاي سنّت پرستش و ستايش مهر و آيين ميتراييسم و آراسته‌شدن مهر به اوصاف انساني در تصاوير استعاري و بلاغي، به ويژه در ترسيم طلوع و غروب، در شاهنامه مشهود است. پرندگان اساطيري نيز در ساخت تصاوير بلاغي نقش موثري دارند. در اين مقاله سعي شده است خلّاقيت هنري فردوسي در حوزه تصويرسازي بر مبناي اسطوره مهر بررسي و تحليل قرار شود.

The Myth of Mehr in Sh?hn?meh S. Mousavi Ph D. Student of Persian Language and Literature, Pay?meh Noor University Hak?m Abul-Q?sim Ferdows? T?s? (935–1020) in his masterpiece, Sh?hn?meh (Book of Kings), presents metaphoric images of Sun based on the myth of Mehr and Mithraism. He uses decorum and imagery and portrays an anthropocentric image of the Sun. In the present article, attempt is made to show the creativity of Ferdows? in using the image of Mehr based on Iranian mythological elements. Keywords: Anthropocentrism, Decorum, Mithraism, Imagery, Ferdows?. Email: Iranvir_Srm@yahoo.com