رمزپردازي غار در فرهنگ ملل و يار غار در غزل‌هاي مولوي

Symbolism of cave in the works of mowlānā Jalāl-al Din Balkhi

مطالعه روان‌شناسانه غزل‌هاي مولانا نشان مي‌دهد كه بيشتر غزل‌هايي كه حاصل شور و جذبه و هيجان عاطفي است، حاوي نوعي خودشناسي و درك و بيان درست و عميق از خودآگاه و ناخودآگاه شخصي و جمعي مولاناست. تجربه ديدار با فرامن كه مولوي بنا بر عقايد عرفاني خود، او را با جبرييل، حق، انسان كامل و معشوق يكي مي‌گيرد، در وجود شمس تبريز ظهور مي‌يابد و شمس، يار غارِ مولانا در ديوان كبير است كه تجسمي از ضمير ناخودآگاه و فرامن شخصي وي است. روش مطالعه در مقاله حاضر نقد روان‌شناختي است. نگارنده مي‌كوشد تا با طرح مساله «فرامن» (Superego) كه يكي از كهن‌الگوهاي روان‌شناسي يونگ است، به بررسي يكي از كهن‌الگوهاي گسترده در ديوان بپردازد. در اين مسير رمز «غار» در ادب فارسي و فرهنگ جهاني نيز بررسي شده است.

Symbolism of Cave in the Works of Mowl?n? Jal?l-al Din Balkhi M. Hosein? Assistant Professor of Persian Language and Literature, Al-Zahr? University A psychological study of Mowl?n? Jal?l-al Din Balkhiʹs Ghazals (Odes) reveals the fact that some of these odes indicate the poetʹs great understanding of Conscious-and unconsciousness. Mowl?n?ʹs "Superego" gains life upon his visit with Shams-e Tabrizi. This visit is the ignition for a series of poetic experiences. Using the psychological approach and the concept of "supergo", in the present article an attempt is made to show the symbol of cave in the works of Mowl?n? Jal?l-al Din Balkhi, Persian poet and mystic. Keywords: Psychological criticism, Symbol, Mowl?n? Jal?l-al Din Balkhi, Superego, Soulmate. Email: drhoseini@yahoo.com