چرا پهلوان‌نامه‌هاي پس از شاهنامه مطرح نشده‌اند؟

Shāhnāmeh and the Epics Following it

فردوسي به‌عنوان بزرگ‌ترين حماسه‌سراي ادب فارسي از سوي شاعران پس از خود مورد تقليد قرار گرفته است. امّا نكته مهم آن است كه هيچ يك از اين مقلّدان نتوانسته‌اند اثري همسنگ شاهنامه در ارزش و اقبال عمومي بيافرينند. محققان دلايل گوناگوني چون برتري جنبه‌هاي ادبي(دوري از تزاحم تصاوير، هماهنگي تصاوير با موضوع و ...) و مسايل تاريخي را در اين خصوص برشمرده‌اند. اما جداي از موارد يادشده، مي‌توان ضعف ساختاري اين پهلوان‌نامه‌‌ها را نيز بر اين دلايل افزود. نگارندگان بر اين باورند كه خروج منظومه‌هاي پهلواني پس از شاهنامه از ساختارهاي حاكم داستان‌سرايي حماسي، سبب پذيرفته نشدن و عدم مقبوليّت آنها در مقايسه با شاهنامه گرديده است. براي تبيين و اثبات اين مدّعا، ساختار داستاني دو منظومه پهلواني پس از شاهنامه (برزونامه و جهانگيرنامه) بر اساس الگوي پراپ با ساختار داستان «رستم و سهراب»، كه هر سه آنها بر پايه نبرد خويشاوندي شكل گرفته‌اند، مقايسه مي‌شود.

Sh?hn?meh and the Epics Following it A. Kh?tam? Associate Professor of Persian Language and Literature, Shahid Behesh? University & A. Jah?nsh?h? Afsh?r Ph. D. Candidate of Persian Language and Literature, Shahid Behesh? University Ferdowsiʹs epic, Sh?hn?meh, has had a profound influence on Persian Literature. Some poets have tried to develop their own epics, stories and poems by imitating his. But an admirable imitation of Sh?hn?meh has not been created. By considering two epics, Jah?ngirn?meh and Borz?-n?meh, and based on Vladimir Proppʹs morphology, the present article tries to answer why there has not been created an epic like Sh?hn?meh. Keywords: Structuralism, Family quarrel, Rostam and Sohr?b, Borz?, Jah?ngir. Email: aJahanshahiafshar@gmail.com