مدلسازي سطح مورنياز محصولات كشاورزي با استفاده از روش برنامه ريزي چند هدفه و GIS

Modeling the Required Area for Agricultural Products Using Multi-Objective Programming Method and GIS

يكي از مراحل مهم برنامه‌ريزي فضايي، تعيين مساحت موردنياز (تقاضا) كاربري‌هاي مختلف مي‌باشد. در اين خصوص معمولا تقسيمات سياسي و مديريتي به عنوان واحد تقاضا مورد توجه قرار گرفته و مساحت موردنياز هر واحد با استفاده از روش‌هاي رگرسيون آماري، مدل هاي اجتماعي- اقتصادي و يا برنامه‌ريزي چند هدفه، محاسبه مي‌شود. در اين تحقيق ابتدا با لحاظ نمودن تقسيمات سياسي و مديريتي و همچنين قابليت‌ها و پتانسيل محدوده مورد مطالعه، واحدهاي همگن مديريتي – محيطي به عنوان واحدهاي تقاضاي كوچكتر تعريف شد. سپس تقاضاي محصولات كشاورزي با استفاده از روش برنامه ريزي چند هدفه كه شامل دو هدف، پنج محدوديت و بيست و دو متغير مي‌باشد، محاسبه شد. مدل توسعه داده شده با استفاده از نرم افزارهاي GAMS 23.7 و ArcGIS 10، براي برآورد تقاضاي محصولات كشاورزي بخشي از استان اصفهان در سال 1394 پياده سازي شد. به منظور ارزيابي واحد تقاضا، در اين تحقيق، واحدهاي همگن مديريتي – محيطي به عنوان يك نوع واحد تقاضاي ريزدانه با دو واحد تقاضاي درشت ‌دانه شامل دهستان و محدوده جغرافيايي تحت پوشش نقاط جمعيتي مقايسه گرديد. نتايج حاصل شده دلالت بر اولويت بالاتر واحد تقاضاي ريزدانه داشته و مبين آن است كه به منظور تدقيق ميزان تقاضاي كاربري‌ها نياز است تا با مدنظر قرار دادن قابليت‌ها و پتانسيل محدوده مورد مطالعه، از واحدهاي تقاضاي ريزدانه در تعيين ميزان تقاضاي كاربري استفاده شود.

One of the important stages of spatial planning is determination of required area (demand) for different land use types. In order to achieve that, political and administrative divisions are generally considered as demand units and the area required per unit is calculated using statistical regression methods, socio-economic models or multi-objective programming methods. In this paper, considering political and administrative divisions as well as capabilities and potentials of the study area, homogeneous administrative-environmental units were defined as smaller demand units. After that, the demand for agricultural products calculated using multi-objective programming method that includes two objectives, five constraints and twenty-two variables. The developed model implemented for estimating the demand for agricultural products for part of Isfahan province for the year 1394, using GAMS 23.7 and ArcGIS 10. In order to evaluate the demand unit, homogeneous administrative-environmental units as a type of disaggregated demand unit were compared with two aggregated demand units including rural district and geographical coverage of the population points. The obtained results indicated higher priority of disaggregated units than aggregated ones and showed that in order to more accurately determine the demand of land use types, there is a need to use disaggregated demand units with considering capabilities and potentials of the study area.