پژوهشي پيرامون نسبت‌سنجي حاكميت قانون در قاموس قانون اساسي و نظام حقوقي جمهوري اسلامي ايران

An Investigation into the Relation of Rule of Law in the Terminology of Constitution and that of the Legal System of I.R.I

چكيده: گفتمان حاكم بر حقوق عمومي نوين را مي‌توان به نوعي در انديشه دولت قانون‌مدار جستجو كرد. مطابق اين گفتمان، تمامي نهاد‌هاي سياسي كشور بايد تابع قواعد حقوقي باشند. در اين نوشتار منصرف از بررسي مباني تحليلي حاكميت قانون، به نقل ديدگاه‌‌هاي متداول مطرح در اين حوزه خواهيم پرداخت و امكان‌سنجي اين نظريه در نظام حقوقي جمهوري اسلامي ايران را مورد بررسي قرار خواهيم داد و با تكيه بر قانون اساسي، مباني و اصول اوليه حقوق اساسي ايران و نيز با تكيه بر مباني و اصول اوليه حقوق بشر به بررسي و تطبيق اصول حاكميت قانون و مولفه‌‌هاي صوري و مادي دولت قانون‌مدار با شرايط موجود در نظام حقوقي جمهوري اسلامي ايران خواهيم پرداخت. در قسمت ديگر مقاله با بررسي نظام‌‌هاي مختلف حكومتي به عنوان نظام‌‌هاي رقيب حاكميت قانون، به طرح و امكان پذيرش «نظريه نسبيت حاكميت قانون در نظام‌‌هاي حكومتي» اشاره خواهيم كرد و به اثبات اين امر خواهيم پرداخت كه شبهات وارده در خصوص نقض حاكميت قانون، در ساير كشور‌ها نيز وارد مي‌باشد.

The discourse governing new public law can be traced in a way in the thought of law oriented state. According to this discourse, all of political institutions of the state should follow the legal rules. Apart from study of analytical foundations of rule of law, the present article refers to current views in this regard and the possibility of applying it to the legal system of I.R.I. Stressing on the constitution, basic foundations and principles of the Iranian constitutional law, and the basic foundations and principles of human rights , the article also studies the principles of rule of law as well as the formal and material features of law oriented state in the legal system of I.R.I. Studying different governmental systems as rival ones in terms of rule of law, the second part of the article deals with the theory of relativity of rule of law in governmental systems and the possibility of accepting it. It concludes with the point that the objections raised concerning abuse of rule of law is also found in other countries.