طراحي و تبيين مدلي جهت زمينه‌سازي براي خلاقيت در موسسات پژوهشي كشور (حوزه وزارت علوم، تحقيقات و فناوري)

Designing a Model for Paving the Path for Creativity of the Researchers in Research Institutions

اين تحقيق با هدف طراحي و تبيين مدلي به‌منظور زمينه‌سازي براي خلاقيت در موسسات پژوهشي انجام پذيرفت. براي نيل به اين هدف، موضوع تحقيق در قالب ادبيات خلاقيت در موسسات پژوهشي به پژوهش سپرده شد كه نتيجه آن، دستيابي به مدل مفهومي تحقيق بود. اين مدل در بر دارنده چهار عامل يا متغير پنهان، شامل خلاقيت، عوامل فردي، عوامل گروهي و عوامل سازماني است. هر كدام از اين عوامل داراي شاخص‌هاي مشخصند. خلاقيت داراي سه شاخص مساله‌‌‌يابي، ايده‌يابي و اجراي ايده‌ها است. عوامل فردي متشكل از دو شاخص توانمندي و شخصيت است و عوامل گروهي، سه شاخص تنوع گروه، انسجام گروه و سيستم ارتباطات را شامل مي‌شود. عوامل سازماني متشكل از چهار شاخص سبك رهبري، سيستم پاداش، جو سازماني و ساختار سازماني است. براساس مدل مفهومي، پرسشنامه سنجش شاخص‌ها تهيه و تنظيم شد. پرسشنامه مذكور بين افراد نمونه در موسسات پژوهشي توزيع و پس از تكميل، جمع‌آوري گرديد. بعد از كنترل و بررسي مندرجات پرسشنامه‌هاي جمع‌آوري شده، تعداد 315 پرسشنامه به‌دست آمد. داده‌هاي حاصل از پرسشنامه‌هاي مذكور با استفاده از نرم‌افزارLisrel 8.5 حول فرضيه‌هاي تحقيق در قالب يك مدل واحد آزمون شدند كه نتايج نشان داد تمام شاخص‌هاي مربوط به هر كدام از عوامل چهار‌گانه به نحو معناداري عامل مربوط را سنجنيده، عوامل فردي به‌طور مستقيم و عوامل گروهي و سازماني به‌طور غيرمستقيم در شكل‌گيري خلاقيت پژوهشگران موسسات پژوهشي موثرند.

This research is accomplished to define and design a model for providing the opportunity for creativity in research institutions. To achieve this goal, a conceptual model of research is designed first. This model includes four factors or latent variables of creativity; individual factors, group factors, and organizational factors. Each one of these factors has observed variables. Creativity contains three variables of problem finding, idea finding and idea implementing. Individual factors include two variables of empowerment and personality. Group factors contain three variables of group diversity, cohesiveness and communication system. Organizational factors include four variables of leadership style, organizational structure, Reward system and Organizational Climate. On the basis of the conceptual model, the questionnaire for the measurements of the variables was composed. All sample members filled out the questionnaire and they were interviewed. 315 questionnaires were gathered. Using Lisrel 8.5 software for statistical analysis of data revealed that all indexes of each one of the four previously mentioned factors, measured the related factors. Individual factors, directly, and group factors indirectly, influenced the creativity of the researchers of the research institutions.