منظر معنوي شهر

Spiritual City Landscape

در شكل‌گيري سازمان فضايي شهرهاي سنتي ايران همواره ارتباطي منطقي بين نقش فضاهاي شهري و منظر آنها در مقياس خرد و كلان برقرار بوده است. تعاريف مدرنيته و شكل‌گيري مناسبات نوين اقتصادي و اجتماعي منجر به ظهور كالبدي شد كه ارتباط بين گذشته و حال فضاهاي شهري را از هم گسست. اين ناهمگوني به ويژه در بطن بافت‌هاي تاريخي با مركزيت مذهبي منجر به گسست‌هاي اجتماعي و فاصله‌گرفتن آنها از جريان توسعه شهري شد. از سوي ديگر، روش‌هاي مداخله در بافت بلافصل اين مراكز، در هر دوره زماني، بسته به ميزان درك ارزش و جايگاه كاركردي آنها از جانب مسيولين و كارشناسان، وزن متفاوتي به خود گرفت و همواره بين دو رويكرد حفاظت و توسعه در نوسان بوده است. سير تحولات تاريخ شهر «ري» نشان مي‌دهد استخوان‌بندي اصلي شهر كه به حرم حضرت عبدالعظيم (ع) منتهي مي‌شود، داراي مهم‌ترين ارزش‌هاي تاريخي و فرهنگي- مذهبي است كه در كنار يكديگر منظر ويژه‌اي را براي اين منطقه به وجود آورده است. خيابان حرم به عنوان آستانه ورود به حرم، يك فضاي جمعي در بافت سنتي شهر عبدالعظيم است كه از دوره قاجار تاكنون كيفيت دسترسي به اين مركزيت را تعريف كرده است. اما در اجراي طرح «بهسازي» اخير خيابان شمالي حرم تنها به آرايه‌بندي‌هاي فضا همچون كف‌سازي و جداره‌سازي پرداخته شده است و ا تداوم هويتي مكان از بين رفته است. در حالي‌كه مفاهيمي مانند رعايت اصل سلسله مراتب، هنجارهاي زيارت، قابليت‌هاي محيط، پيشينه تاريخي و فرهنگي ـ اجتماعي و به ويژه تحليل مكان‌هاي خرد رفتاري درون فضا به عنوان مباني اصلي مداخله در منظر زيارتي بايد مدنظر قرار گيرد.

There has always been a logical connection between the formation of traditional Iranian cities and urban areas in terms of micro and macro scale. Definitions of modernity and the formation of new economic and social relations led to the physical appearance of a gap between past and present urban spaces; this heterogeneity, particularly within the context of historical religious center resulted in a break in the social and urban development. On the other hand, interventions in the immediate context of these centers at any time depending on the value of the function assessed by officials and experts; vary between the two approaches to conservation and development. Historical change in "Ray" city shows that the main structure of the city ends in the Hazrat Abdul-Azim shrine, which is considered the most important historical and cultural - religious values that are revealed together in this area. The Shrine Street is located near the entrance to the shrine which acted as a public space in the context of traditional Abdul-Azim town since Qajar period and has defined access quality to the centre. The North Avenue improvement project has only considered the walls and pavements which could not maintain the identity of the place. Concepts such as respect for the principle of hierarchy of norms regarding pilgrimage, environmental potentials, cultural and social history, and especially the micro-behavior small objects in the space, needed to be considered as the basis for intervention.