ارتباط بين سرمايه گذاري مستقيم خارجي و محيط زيست(مطالعه موردي كشورهاي منتخب)

Relationsheep between Foreign Direct Investment and Environment

طي دهه هاي اخير، ارتباط ميان سطح توسعه يافتگي كشورها و ميزان دستيابي به استانداردهاي زيست محيطي كانون توجه محققان قرار گرفته است. اين موضوع در حوزه اقتصاد نيز با رويكردي خاص مورد توجه قرار گرفته است. در اين حوزه، در كنار اثرات اقتصادي و سرريز دانش FDI، ارتباط بين سرمايه گذاري مستقيم خارجي و كيفيت محيط زيست يكي از موضوعاتي است كه از جايگاه برجسته اي برخوردار است. در اين مطالعات فرض شده كه در شرايط جهاني شدن، وجود مقررات زيست محيطي آسان تر در كشورهاي در حال توسعه تبديل به يك مزيت نسبي جذاب براي ورود سرمايه خارجي آلودگي زا مي شود. اين مباحث منجر به شكل گيري فرضيه لنگرگاه آلودگي گرديده است. اين فرضيه اشاره به اين وضعيت دارد كه كشورهاي توسعه يافته، بويژه كشورهايي كه در صنايع آلاينده فعاليت دارند عمدتاً تمايل دارند صنايع آلاينده خود را به كشورهايي كه داراي استانداردهاي زيست محيطي ضعيف تري هستند، گسيل دارند. در اين راستا، بررسي ارتباط بين FDI و كيفيت محيط زيست به عبارتي آزمون فرضيه لنگرگاه آلودگي هدف اصلي اين مطالعه بوده است. بدين منظور ابتدا كشورها از لحاظ توسعه يافتگي به سه گروه درآمدي شامل كشورهاي با درآمد بالا، متوسط و پايين تفكيك شده و سپس براساس مدل همزمان طراحي شده براساس داده هاي تلفيقي (پانل) و با استفاده از روش گشتاورهاي تعميم يافته (GMM) براي دوره زماني 2004 - 1996، اثرات مستقيم و غيرمستقيم سرمايه گذاري مستقيم خارجي بر روي كيفيت محيط زيست از طريق سه مجراي اثر مستقيم، اثر مقياس توليد و اثر تركيب صنايع در اقتصاد كشور ميزبان بررسي شده است. نتايج بدست آمده بيانگر آن است كه فرضيه لنگرگاه آلودگي در كشورهاي با درآمد متوسط و كشورهاي با درآمد پايين به عنوان كشورهاي در حال توسعه تاييد مي شود و جريان ورودي FDI عامل بروز اختلالات زيست محيطي در كشورهاي در حال توسعه به عنوان كشور ميزبان مي شود.

During recent decades, in the literature of environmental economics along with economic effects and knowledge spillover’s FDI, the relation between foreign direct investment and the quality of environment has been a topic of considerable importance. In these studies it is assumed that in the globalization conditions, the existence of relax environmental regulations in developing countries have become an interesting comparative advantage for inflow of polluting foreign capital. These discussions have led to the formation of pollution haven hypothesis. The hypothesis points to the fact that developing countries especially those active in polluting industries, mainly tend to export polluting industries to those countries which have weaker environmental standards. In this respect the main objective of this research is to explore the relation between FDI and quality of environments that is, to test pollution haven hypothesis. To do so, first countries are divided in terms of development into three groups: high income, middle income and low income countries. Then using a simultaneous model based upon panel data and generalized moment method (GMM) for period 1996-2005, direct and indirect effect of direct foreign investment upon the quality of environment through three channel, direct effect, production scale effect and the effect of industrial combination in host country has been explored. Finally, the results show that the pollution haven hypothesis in countries with middle and low income, as developing countries, is confirmed and inflow of FDI in developed and developing countries has different effects upon the quality of environment ones.