تعيين الگوي توزيع غلظت فلزات سنگين در شبكه توزيع آب آشاميدني شهر گچساران با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي

Determination of distribution pattern of the heavy metal concentrations in the potable network of Gachsaran by Geographical Information System (GIS)

چكيده زمينه و هدف: ورود فلزات سنگين به منابع آب از طريق مختلف باعث ايجاد مخاطراتي از قبيل مسمويت و سرطان‌زايي در بدن موجودات زنده مي‌شود. هدف اين مطالعه تعيين الگوي توزيع غلظت فلزات سنگين در شبكه توزيع آب آشاميدني شهر گچساران با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي بود. روش بررسي: در اين مطالعه توصيفي ـ مقطعي، در تابستان 1389 از 11 نقطه شبكه توزيع آب آشاميدني شهر گچساران، نمونه‌برداري به عمل آمد و از نظر غلظت 10 فلز مذكور به روش جفت يون پلاسمايي القايي مورد آزمايش قرار گرفت. داده‌هاي تحقيق با معيارهاي ملي و بين المللي مقايسه گرديد. سپس نقشه پراكندگي توزيع غلظت فلزات سنگين در شبكه توزيع آب آشاميدني با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي(GIS) تهيه گرديد. داده‌ها با آزمون آماري كروسكال ـ واليس تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: در تمام نمونه‌ها ميانگين غلظت فلزات سنگين آرسنيك 54/0، كادميوم 05/0، روي 9/55، سرب 18/0، مس 82/0، كروم 66/1، باريم 38، سلنيوم 5/0، جيوه 1/0 و نقره 05/0 ميكروگرم در ليتر و كمتر از حد استاندارد بود. نتيجه‌گيري: غلظت فلزات سنگين فوق‌الذكر در آب شبكه توزيع شهر گچساران بالاتر از حد استانداردهاي ملي و بين‌المللي نبوده و براي مصر ف‌كنندگان خطري در بر نخواهد داشت.

Backgrounds & aim: The heavy metals entering the water resources through different channels pose risks, such as poisoning and carcinogenesis, in the living organisms’ body. The aim of this study was to determine the distribution pattern of heavy metals in drinking water networks using GIS in Gachsaran, Iran. . Methods: In this descriptive, cross-sectional study, samples were taken from11 spots of the drinking water distribution network and tested for concentration of 10 metals by Inductivity Coupled Ions Plasma (ICP) method in summer of 2010. The research data were compared with national and international water standards. Then the distribution map of heavy metals concentrations in the drinking water wells of the region was prepared by using the Geographical Information System (GIS) software. Data were analyzed by the Kruskal-Wallis tests. Results: In all samples, the average concentration of heavy metals were: Arsenic 0.54, Cadmium 0.05, Zinc 55.9, Lead 0.18, Copper .82, Chromium 1.6, Barium 36.5, Selenium0.5, Mercury 0.1 and Silver 0.05 micrograms per liter and was less than the water quality standard. Conclusion: Based on the results obtained, it can be concluded that concentrations of heavy metals in Gachsaran’s drinking water distribution network are not higher than national and international standards and therefore not harmful for people. Key words: Heavy metals, Distribution network, Gachsaran, geographical information system (GIS)