تبيين و تحليل ماهيت و كاركرد ميان رشته اي فلسفه تعليم و تربيت

Explaining and Analyzing the Nature and Function of Philosophy of Education as an Interdisciplinary Field

از مباحث مطرح در نظام هاي آموزشي، استفاده از «رويكرد ميان رشته اي» است. مطالعات ميان رشته اي خواهان تلفيق، تركيب و تعامل ميان دانش و مهارت ها در رشته هاي مختلف مرتبط است كه به منظور افزايش درك و فهم ابعاد مختلف موضوعات مورد مطالعه، رشد توانايي تحليل صحيح امور، توسعه تفكر انتقادي و قدرت خلاقيت و ...، استفاده از آن متداول شده است. از طرفي؛ فلسفه تعليم و تربيت به منزله ي يكي از حوزه هاي معرفت بشري نيز با اين مفاهيم سروكار دارد. موفقيت در اجراي رويكرد ميان رشته اي زماني است كه نتايج و يافته هاي آن معتبر باشد و بتواند شناخت، فهم و راه حل هاي معتبر و واقعي براي مساله و يا موضوع مورد بررسي ارايه دهد. به عبارتي رويكرد ميان رشته اي را زماني مي توان موفق و كارآمد دانست كه در فرايند كار بتواند از انباشته ها، تجارب و ظرفيت هاي معرفتي، مهارتي و روشي رشته هاي مرتبط در جاي مناسب و مقتضي، استفاده بهينه و موثر نمايد. در اين مقاله، با استفاده از روش توصيفي- تحليلي، و به اين سوال كه: در صورت امكان استفاده از رويكرد ميان رشته اي، فلسفه تعليم و تربيت با چه رشته هاي ديگر و در چه زمينه هاي (تيوريكي و يا عملي) مي تواند تلفيق شود، پاسخ داده مي شود. از آنجايي كه فلسفه تعليم و تربيت به عنوان هسته اكثر رشته هاي علوم انساني مطرح مي باشد؛ با بهره گيري از رويكرد استنتاجي به حوزه هاي معرفتي مثل زبان شناسي، روانشناسي، جامعه شناسي، هنر و دين پرداخته شده است. طبق نتايج مطالعات و تحليل هاي بدست آمده، مي توان چنين نتيجه گيري نمود كه با توجه به ماهيت پيچيده انسان و به تبع آن، پيچيدگي و گستردگي تعليم و تربيت، پرداختن به مسايل و علوم انساني از حوزه يك رشته خاص، خارج است و لذا بهره گيري از رويكرد ميان رشته اي ضروري است.

One of the issues in educational systems is the use of “interdisciplinary approach”. Interdisciplinary studies are intending to integrate, combine and interact the knowledge and skills in various related fields, which have been put to frequent use to enhance the understanding of studied issues from every possible angle, develop the ability to fully analyze matters, provoke critical thought, encourage creativity and so on. On the other hand, philosophy of education as a one of the fields of human knowledge deals with these concepts. Successful development of interdisciplinary approach occurs when the results enjoy validity and the approach itself reflects understanding of the issues and presents realistic viable solutions. In other words, interdisciplinary approach is considered to be successful along with the efficient use of the experience, knowledge, skills, and approaches of the related fields. This article employing the analytical – descriptive method tries to investigate how and in what areas philosophy of education can be integrated into other fields of study (theoretical or practical), given the use of the interdisciplinary approach. Since the philosophy of education is discussed as the core of most humanities disciplines, knowledge areas such as linguistics, psychology, sociology, art and religion have been touched with the help of a deductive approach. The findings indicate that given the complex nature of human beings and the extent of education, dealing with issues of the humanities is out of the scope of one particular discipline and therefore, using an interdisciplinary approach is essential.