ملاك‌هاي سنجش و ارزشيابي فعاليت‌ها و تكاليف آموزشي در برنامه درسي بين‌رشته‌اي

Assessment of Learning Activities in Interdisciplinary Courses

رويكرد بين‌رشته‌‌اي با تاكيد بر ضرورت درك عميق ماهيت متغيرهاي مداخله‌گر در پيدايش و تكوين واقعيت‌ها و پديده‌هاي اجتماعي و همچنين شناخت و تحليل روابط متقابل و متعامل بين آنها، پهنه نوين و وسيعي از مطالعه و پژوهش را فراروي محققان و انديشمندان حوزه‌هاي مختلف علوم گسترده است. بر اين اساس، دانشگاه‌ها و مراكز آموزش عالي در دهه‌هاي اخير، دوره‌ها و برنامه‌هاي آموزش بين‌رشته‌‌اي و چندرشته‌‌اي متعددي را در پاسخگويي به نيازهاي جامعه طراحي و ارايه نموده‌اند. رويكرد بين‌رشته‌‌اي در معناي وسيع خود دربرگيرنده فرايند جامع آموزشي شامل نيازسنجي، برنامه‌ريزي، تدوين محتوي، تعيين روش‌هاي آموزشي، پيش‌بيني و تدارك فرصت‌هاي يادگيري و نهايتاً ارزشيابي فعاليت‌ها است. به همين دليل در اين مقاله به بررسي و تحليل مفهوم ارزشيابي آموزشي بين‌رشته‌‌اي كه از ضروريات و پيش‌نيازهاي توسعه و تعميق فعاليت‌هاي بين‌رشته‌‌اي در آموزش عالي است، پرداخته شده است. بحث محوري ارزشيابي آموزش بين‌رشته‌‌اي بر چگونگي اندازه‌گيري و ارزش‌گذاري تكاليف و امتحانات درسي در دوره‌هاي بين‌رشته‌‌اي متمركز و معطوف است. به عبارت ديگر، سوال اساسي در اين بحث اين است كه ملاك‌هاي ارزشيابي يك تكليف بين‌رشته‌‌اي چيست؟ و آيا به صرف استفاده از مفاهيم رشته‌هاي علمي مختلف در انجام يك تكليف مي‌توان صفت و عنوان بين‌رشته‌‌اي را به آن اطلاق نمود؟ در اين مقاله ضمن تبيين برخي نظريه‌هاي مرتبط با موضوع، ديدگاه‌هاي مانسيلا، دارسينگ، ميلر و هانيس به طور ويژه مورد توجه قرار گرفته است. ارزشيابي تكاليف بين‌رشته‌‌اي اساساً بر مفهوم بنيادين «درك بين‌رشته‌اي» استوار است كه بخشي از مقاله به توضيح اين مفهوم پرداخته است. به دنبال آن «سطوح» چهارگانه «ساده»، «مقدماتي»، «حرفه‌اي» و «تخصصي» براي درك بين‌رشته‌‌اي مطرح و چهار بعد اساسي اين درك شامل «هدف‌مندي»، «بنيان علمي»، «انسجام» و «نگرش نقادانه» معرفي و در پايان نيز ماتريس ارزيابي تكاليف بين‌رشته‌‌اي با تلفيق سطوح و ابعاد مذكور ارايه شده است.

The purpose of this study was to examine the notion of evaluation of interdisciplinary courses. To this end, relevant literature and theoretical framework was reviewed . The paper specifically focused on assessment and measurement of learning activities in interdisciplinary courses. The main question addressed here was what the major criteria are for assessment of assignment in interdisciplinary courses .Given the significance of the notion of “interdisciplinary understanding “. this paper mainly focused on elaborating on this concept . therefore , interdisciplinary understanding was presented at four levels including : naive interdisciplinary understanding ,novice interdisciplinary understanding ,apprentice interdisciplinary understanding and master interdisciplinary understanding.Further, four dimensions of interdisciplinary understanding including : purposefulness,disciplinary grounding, intégration and critical awareness were discussed . Finally , the matrix of assessment of interdisciplinary assignment was developed on the basis of its levels and dimensions.