بررسي توصيفي عوامل محيطي مستعد كننده بيماري‌ها در گاوداري‌هاي استان فارس: ارايه روشي براي كمي كردن يافته‌هاي كيفي

Descriptive survey of the environmental risk factors of diseases in dairy farms of Fars province: suggestion of a method for quantifying the subjective data

پژوهش حاضر، به منظور بررسي عوامل مستعد كننده بيماري‌ها در محيط زندگي گاوها و ارايه روشي براي كمي‌ كردن اطلاعات و آسان‌سازي تفسير يافته‌ها انجام شد. در 30 گاوداري شيري در استان فارس، سطح آشنايي دامداران با تاثير شرايط محيطي در برقراري سلامت عمومي در گله، و اصلي‌ترين عوامل محيطي كه در مورد نقش آنها در رخداد بيماري‌ها و عملكرد نابهينه توجيه روشني وجود دارد، بررسي شدند. اين عوامل شامل گروه‌بندي، مساحت و ويژگي‌هاي كف و بستر، وضعيت آخور، وضعيت آبخوري و امكانات مقابله با تنش گرمايي بودند. از نظر موجود بودن برنامه‌ها (يا اطلاعات) نسبتاً جامع براي برقراري سلامت عمومي گله تنها 10% گاوداري‌هاي مطالعه شده مناسب تشخيص داده شدند. از نظر گروه‌بندي تنها در نيمي از گاوداري‌ها دقت نظر نسبي ديده مي‌شد. از نظر تهويه جايگاه‌هاي گاوهاي دوشا، تنها در 10% گاوداري‌ها شرايط لازم به طور نسبي فراهم شده بود. از نظر مساحت و ويژگي‌هاي كف و بستر، 3/53% و از نظر ساختار آخورها 50% گاوداري‌ها به درجاتي از اصلاح نياز داشتند. 7/56% گاوداري‌ها از نظر آبخوري اشكالي نداشتند و مابقي به تغييرات جزيي نيازمند بودند. متاسفانه در هيچ يك از گاوداري‌ها امكانات و تجهيزات موثري براي مقابله با استرس گرمايي وجود نداشت، و اكثريت قاطع آنها (7/96%) به اصلاحاتي در حد متوسط تا زياد نياز داشتند. بر اساس نتايج بررسي حاضر و با روش اعمال شده در اين بررسي، به نظر مي‌رسد كه از بين معيارهاي مطالعه شده اصلاح وضعيت از نظر تهويه و مقابله با تنش گرمايي بيشترين ضرورت را دارد. اصلاح وضعيت از نظر مساحت، نوع كف، بستر و همچنين ساختار آخورها در درجه دوم اهميت قرار مي‌گيرد و از نظر وضعيت آبخوري‌ها كمترين ضرورت احساس مي‌شود.

The aim of this study was to describe the environmental risk factors of diseases in dairy farms in Fars province, Iran; and to suggest a method to quantify the data and to simplify their interpretation. In 30 dairy farms the familiarity of the owners with the effects of environmental factors on general health of the herd as well as the major environmental parameters known as predisposing factors of diseases were assessed. These included grouping, the housing area and the qualities of floor and bedding, conditions of mangers and waterers and the facilities for countering heat stress. Only 10% of the studied farms had comprehensive programs (or information) for establishing the general health of the animals. Fifty percent of the farms had rather acceptable groupings. With regards to ventilation of the milking cowsʹ housing 10 percent the studied farms had relatively acceptable conditions. Regarding the housing area, floor and bedding 53.3% and regarding the manger conditions 50% of the farms needed some degrees of modification. Waterers had no problems in 56.7% of the farms while the remainder of the farms needed minor renovations. Neither of the farms had the facilities for effective prevention of heat stress so that 96.7% of them needed moderate-to-high renovations. According to the results, among the studied parameters, ventilation and countering heat stress required the greatest attention. Renovation of the housing conditions for area, floor, bedding and mangers lied in the second line while waterers needed the least renovation.