بررسي وضعيت استرس شديد شغلي و عوامل مرتبط با آن در رانندگان اتوبوس‌هاي حمل و نقل عمومي تهران، سال 1391

Evaluation of the Status of Severe Occupational Stress and Its Associated Factors among Public Transportation Bus Drivers in Tehran, 2012, Iran

زمينه و هدف: شغل رانندگي محدوده وسيعي از عوامل استرس‌زا را در برمي‌‌گيرد. اين پژوهش با هدف تعيين وضعيت استرس شديد شغلي و عوامل مرتبط با آن در بين رانندگان اتوبوس در سيستم حمل و نقل عمومي در شهر تهران انجام شد. روش بررسي: اين مطالعه به روش توصيفي - تحليلي بر روي 388 نفر از رانندگان اتوبوس شهري تهران در سال 1391 انجام ‌شد. نمونه‌ها به‌‌صورت تصادفي از 9 سامانه يا منطقه انتخاب شدند. براي بررسي روابط عوامل موثر بر استرس شديد از پرسشنامه‌اي با مشخصات دموگرافيك و اطلاعات رانندگي استفاده شد. تجزيه و تحليل داده‌ها با استفاده از آزمون‌هاي آماري رگرسيون لجستيك تك متغيره و چند متغيره صورت گرفت. يافته‌ها: از كل افراد شركت‌كننده در اين مطالعه، 7/31% اظهار داشتند در يك سال گذشته (يا در زمان انجام مطالعه) در حين كار استرس شديد داشته‌اند. همچنين متغيرهاي شيفت كاري و مسير اتوبوسراني به ترتيب باعث استرس 7/1 برابري در بين رانندگان عصر كار و چرخشي ماهانه نسبت به رانندگان صبح‌ كار و 8/1 برابري رانندگان خطوط عادي نسبت به خطوط BRT شده بود. همچنين مصرف دارو و وجود بيماري، از عوامل موثر در ايجاد استرس 7/3 برابري در بين رانندگان بود. نتيجه‌گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد شيفت كاري و مسير اتوبوسراني، از جمله عوامل كاري موثر در بروز استرس شديد در بين رانندگان شركت اتوبوسراني است. از طرفي، مصرف دارو و بيماري جسمي و روحي نيز مي‌تواند در افزايش استرس شديد در بين رانندگان موثر باشد.

Background and Objectives: Driving includes a wide range of stressor factors. This research was done with the aim of determination of the status of severe occupational stress and its associated factors among public transport bus drivers in Tehran. Methods: This descriptive-analytical study was performed on 388 urban bus drivers in Tehran in 2012. The samples were selected randomly from 9 systems or regions. To investigate the relationships of factors influencing severe stress, a questionnaire with demographic and driving information was used. Data analysis was performed using univariate and multivariate regression logistic tests. Results: 31.7% of all participants in this study stated that they had severe stress during work in the last year (or at the time of the study). Also, variables of work shift and bus routes caused a 1.7-fold stress among drivers of evening shift and the monthly rotation compared to the drivers of morning shift and a 1.8-fold stress among drivers of the normal lines compared to BRT lines. Also, drug consumption and disease were effective causes in creating a 3.7-fold stress among the drivers. Conclusion: The results of this study showed that work shift and bus route are among work factors influencing the occurrence of severe stress among bus drivers. On the other hand, drug consumption and physical and mental illness can also be effective in increasing severe stress among drivers.