تجارب بيماران داراي عوامل خطرساز بيماري قلبي ـ عروقي و كاركنان بهداشتي از تعيين‌كننده‌هاي رفتار تغذيه‌اي: يك آناليز محتواي كيفي هدايت شده

Patients, Experiences with Cardiovascular Disease Risk Factors and Healthcare Providers of Determinants of the Nutritional Behavior: A Qualitative Directed Content Analysis

مقدمه: تغذيه‌ي ناسالم از جمله عوامل موثر بر افزايش ابتلا به بيماري‌‌ها غيرواگير مي‌باشد. هدف پژوهش حاضر تبيين تجارب بيماران داراي عوامل خطرساز بيماري‌‌هاي قلبي ـ عروقي و كاركنان واحد ديابت از تعيين‌كننده‌هاي رفتار تغذيه‌اي براساس مدل اعتقاد بهداشتي بود. مواد و روش‌ها: پژوهش كيفي حاضر از نوع تحليل محتوا به مدت شش ماه در سال 2012 در واحد ديابت مراكز بهداشتي شهر كرج وابسته به دانشگاه علوم پزشكي البرز صورت گرفت. داده‌ها به صورت مصاحبه‌ي فردي و نيمه ساختارمند از 50 نفر بيمار داراي عوامل خطرساز بيماري‌‌هاي قلبي ـ عروقي و 12 نفر از كاركنان واحد ديابت به دست آمد. آناليز داده‌ها هم‌زمان با جمع‌آوري آن‌ها با استفاده از روش آناليز محتوا كيفي هدايت‌شده صورت گرفت. يافته‌ها: تحليل داده‌ها منجر به استخراج تعداد 54 كد اوليه گرديد كه در پنج طبقه از پيش تعيين شده‌ي مدل اعتقاد بهداشتي (تهديد، منافع و موانع درك شده، خودكارآمدي و حمايت اجتماعي) قرار گرفتند. مشكل عمده‌ي بيماران اين بود كه نمي‌توانستند به طور منظم رژيم غذايي را رعايت نمايند. نتيجه‌گيري: يافته‌هاي به دست آمده از پژوهش كنوني نشان‌گر تعيين كننده‌هاي موثر بر رفتار تغذيه‌اي مي‌باشند و به برنامه‌ريزان كمك مي‌نمايد تا مناسب‌ترين روش‌ها و استراتژي‌ها را به منظور تغيير اين تعيين‌كننده‌ها به منظور كاهش رفتار تغذيه‌اي ناسالم و پيشگيري از بيماري‌ها‌ي قلبي ـ عروقي انتخاب نمايند.

Introduction: Unhealthy nutrition plays an effective role in increasing non-communicable diseases. The aim of this study is to assess the experiences of patients with cardiovascular disease(CVD) risk factors, and healthcare providers working in diabetes unit of health centers, to ascertain the defeaminants of nutritional behavior based on the Health Belief Model. Materials and Methods: This qualitative study utilized the content analysis approach, conducted over a six month period in 2012, at the diabetes units of health centers, associated with Alborz University of Medical Sciences, located in Karadj- Iran. The data was collected based on individual semi-structured interviews with 50 patients and 12 healthcare providers in the diabetes unit. Data analysis was performed simultaneous with data collection, using the content analysis directed method. Results: Analysis of the data resulted in finding 54 primary codes, all of which were placed into pre-determined categories of the Health Belief model, including threat perceived, benefits and barrier perceived, self efficacy and social support. Most patients were unable to follow healthy diets on a regular or continuous basis. Conclusion: Study results demonstrate the determinants of nutrit ional behavior as perceived by patients and healthcare providers and can help program planners in designing programs to select the most appropriate methods and applications to address these determinants in order to reduce unhealthy nutritional behavior and to eventually prevent CVDs.