نفس‏شناسي ملّاصدرا و پژوهش‏هاي انسان‏شناسي معاصر

The Comparative Study of Soul in Mulla Sadra and Contemporary Anthropological Researches

بي‏اغراق مي‏توان گفت كه علم‏النفس ملّاصدرا با توجه به نظام و قواعد منسجمي كه در اين بحث ارايه مي‏دهد در راس همه مباحث نفس‏شناسي در ميان مكاتب مختلف فلسفه اسلامي قرار دارد. مباحث نفس‏شناسي ملّاصدرا از سه منظر قابل بررسي است: اول بحث‏هاي روش‏شناختي در اين مسيله؛ دوم اصولي كه در اين مبحث ارايه داده است، و سوم به‏كارگيري لوازم اين اصول در تدوين حكمت عملي و علوم روان‏شناختي. محتواي منسجم نفس‏شناسي ملّاصدرا و اصولي كه ارايه مي‏دهد، مي‏تواند به‏منزله نظريه‏اي رقيب براي نظرياتي كه بر مبناي مادي‏گرايي در عصر ما شكل گرفته‏اند، تلقي شود. مقايسه و تبيين برتري و كارآمدي نفس‏شناسي صدرايي در مقايسه با بسياري از انسان‏شناسي‏هاي معاصر از اين سه منظر، هدف اصلي اين مقاله است. دسترسي به شناختي جامع و كل‏نگر درباره انسان و امكان بحث منطقي پيرامون حقوق مشترك بشري، ثمره بحث اول، گذر از انديشه‏هايي همچون نهيليسم، فردمحوري و بحران هويت، نتيجه بحث دوم، و امكان طراحي نظامي عملي و كاربردي در حوزه تعليم و تربيت براساس نفس‏شناسي، ثمره بحث سوم خواهد بود.

It can be definitely said that Mulla Sadra’s study of the soul holds the highest position among its rivals in different schools of Islamic philosophy in terms of its organized system and rules. Topics of study of soul according to Mulla Sadra can be investigated from three perspectives: a) methodological issues, b) suggested principles, and c) applying the implications of these principles in formulating practical philosophy and psychological sciences. The coherent content of Mulla Sadra’s study of the soul and the principles presented by him, can be considered a rival theory for those based on materialism in this age. The principal goal of this article is to compare and explain the superiority and efficiency of Sadra’s study of the soul vis-à-vis many of the contemporary anthropologies from these three perspectives. The outcome of the first discussion is gaining access to a comprehensive and holistic view concerning the human being, and the possibility of a logical discussion about common human rights. The result of the second discussion is moving beyond such ideas as nihilism, individualism, and identity crisis. The conclusion of the third discussion is the possibility of a practical and applied system in the field of education based on such a study of the soul