نقد و بررسي رويكرد تهذيب و تكميل علوم موجود

The Analysis of Purification and Enriching Approach in Modern Knowledge

هدف: هدف اين مقاله تبيين رابطه ي علم و دين، بر اساس آن نوع از ارتباط كه علم ديني را معنادار تلقّي مي‌كندمي باشد. بر اين مبنا رويكرد تهذيب و تكميل علوم، بررسي و نقد شده است. اين رويكرد كه طرفداران زيادي دارد، اهتمام خاصي به تلفيق عناصر تمدّن اسلامي و علوم جديد و غربي دارد. روش: روش تحقيق كيفي و از نوع تحليل اسنادي مي باشد و روش تجزيه وتحليل داده ها به صورت نقد و تحليل محتوايي ميباشد. يافته ها:اين مقاله با ذكر ايراداتي اين رويكرد را نا كارآمد مي شناسد؛وسرانجام، رويكرد تاسيسي راپيشنهاد مي كند؛ اين رويكرد با تكيه بر علم‌شناسي معاصر، بيان مي‌كند كه علم، پديده‌اي فرهنگي و انساني بوده و در فرايند توليد و بقاي خود، مبتني بر پيش‌فرضهاي متافيزيكي است. در واقع؛ بدون زيربناي فلسفي، هويت خود را از دست خواهد داد. نتيجه گيري: تلاشهاي زيادي صورت گرفته كه هدف آنها اصلاح، ترميم و بازسازي علوم رايج به واسطه رويكرد تهذيب و تكميل است. بر اساس اين رويكرد، فلسفه و فرهنگ همان‌گونه كه در علم‌شناسي معاصر به اثبات رسيده، مقوّم علم است. علم كنوني حاصل مشاهده محض نيست، بلكه قابليتهاي فكري و نظري دانشمند در فهم و تفسير مشاهدات، نقش تعيين‌كننده‌اي دارد. دانشمند علوم انساني كه ادّعاي ديندار بودن دارد، بايد به جاي آنكه نقش تزييني براي حضور ارزشهاي ديني در علم قايل باشد، مضامين متافيزيكي موجود در انديشه اسلامي را درباره انسان، از دين استنباط و استخراج كرده، در فرايند علم‌ورزي خود، اين مباني را به كار گرفته، به توليد و تاسيس علم اسلامي بپردازد

Aim: The author of the article aims to study the relationship between science and religion .In this survey purification and edification approach in sciences is criticized .The mentioned approach intends to combine the Islamic civilization elements and western modern sciences.Method: The method is quality research method and documentary analysis and data analysis is critical and content analysis. Results: The result of the study shows the insufficiency of the approach and suggests an institutional approach. Institutional approach based on contemporary scientology introduces science as a cultural and humanistic phenomenon and derived from philosophical and metaphysical pre hypotheses in production and existence process. Conclusion: The paper concludes that there are many attempts to reform and correct the contemporary sciences through purification and edification approach.Throgh the mentioned approach philosophy and culture – as proved in contemporary scientology -are promoting the science. The contemporary science is not the result of mere observation and the mental and theoretical capacities of scientist have a significant roll in his understanding and interpretation. The religious scientist should study the metaphysical aspects of islamic thought and develop the idea in his scientific production.