بررسي تطبيقي مفهوم عدالت در شاهنامه (ايران باستان) و آثار افلاطون

Justice in the Works of Plato and Ancient Iran: A Comparative Study

ايران و يونان، دو تمدن كهن، در طول تاريخ همواره با يكديگر در ارتباط بوده‌اند.به رغم برخوردهاي نظامي كه گاه ميان آنها درمي‌گرفته است، تاريخ گوياي دادوستدهاي فرهنگي آنها نيز بوده است؛ چنان‌كه در دوره‌اي ايرانيان از انديشه فلاسفه يونان بهره‌ها برده‌اند و در زماني ديگر يونانيان از فرهنگ ايرانيان تاثير گرفته‌اند. بررسي مفهوم عدالت در شاهنامه (ايران باستان) و آثار افلاطون و به‌ويژه كتاب جمهوري او مي‌تواند روشن‌كننده بخشي از اين دادوستدهاي فكري و فرهنگي باشد كه در اين مقاله به چگونگي آن خواهيم پرداخت. آنچه از بررسي تطبيقي مفهوم عدالت در ميان اين دو تمدن برمي‌آيد، گوياي تاثيرپذيري افلاطون از انديشه‌هاي ايرانيان باستان ـ كه انعكاس آن را در شاهنامه مي‌توان ديد ـ است. جداي از وجود يك ساختار طبقاتي ايستا درنظريه افلاطون كه ظاهراً بايد متاثر از نظام طبقاتي ايرانيان باستان بوده باشد، مي‌توان به موارد ديگري چون فضاي دموكراتيك يونان كه با نظام طبقاتي بيگانه بوده است، نزديكي برخياز تمثيل‌ها و آموزه‌ها و ... اشاره كرد كه مي‌تواند اثبات‌كننده تاثيرپذيري افلاطون از نظريه سياسي ايران باستان باشد.

Iran and Greece, as the owners of two ancient civilizations, has had relationships along their history.in addition, despite the military clashes, they had continued their cultural relations. Theory of justice is a good instance of the two nations cultural exchanges. Studying the theory of justice in Shahnameh, on the one hand, and the works of Plato, especially Republic, on the other hand, shows an example of cultural exchanges between these two ancient civilizations. Comparative study of the theory of justice, and studying Shahnameh indicate that Plato may have been influenced by the similar sources as those in ancient Iranian thoughts. The kind of class system referred to in Plato works and certain allegories can be indications of this influence.