پژوهشي‌ در مكتوبات‌ شرف‌الدّين‌ مَنْيَري‌

Revisiting Sharafoddin Manyari’s Writings

وجود عرفاي‌ بزرگوار پارسي‌‌گويي‌ چون‌ شيخ‌ شرف‌الدّين‌ احمد بن‌ يحيي‌ منيري‌ در شبه‌ قارّه ‌به‌ مرور ايّام‌ موجب‌ آگاهي‌ عموم‌ مردم‌ هند و گرايش‌ آنان‌ به‌ دين‌ مبين‌ اسـلام‌ شده‌ است‌. تلفيق ‌عرفان‌ اسـلامي‌ و زبان‌ فارسـي‌ در هند، ضرورت‌ پژوهش‌ و بحث‌ درباره‌ ارزش‌ و اهميّت‌ آثار فارسي‌ باقي‌مانده‌ در آن‌ خطّه‌ و اهتمام‌ در احياي‌ آن‌ها را ايجاب‌ مي‌كند. يكي‌ از اين‌ آثار گرانقدر عرفاني‌ «مكاتيب‌ صدي‌» يا صد مكتوب‌ شرف‌الدّين‌ است‌ كه‌ آن‌ را با نثر فصيح‌ و عالمانه‌ فارسي‌ خطاب به‌ مريدان‌ خويش‌ نگاشته ‌است‌. اين‌ امر علاوه‌ بر اين‌كه‌ گوياي‌ بسط‌ و گسترش‌ عرفان‌ اسلامي‌ در آن‌ خطّه‌ است‌، نشان‌ مي‌دهد كه‌ به‌ شهادت‌ آثار موجود، زبان‌ فارسي‌ نه‌ تنها در شهرهاي‌ بزرگ‌، بلكه‌ در اقطار و اكناف‌ شبه‌ قارّه‌ هند رواج‌ داشته‌ و زبان‌ مجالس‌ وعظ‌ و محافل ‌ادبي‌ و عرفاني‌ و نامه‌‌نگاري‌‌هاي‌ دوستانه‌ و رسمي‌ آن‌ ديار، زبان‌ شيواي‌ فارسي‌ بوده ‌است‌. بررسي‌ و تحليل‌ «مكتوبات‌» هم‌ از جنبه‌ ادبي‌ و هم‌ از لحاظ محتوا اهميت دارد، لذا در اين‌ مقاله‌ پس‌ از شرح‌ مختصري‌ درباره‌ احوال‌ و آثار شرف‌الدّين‌، به‌ تحليل‌ محتواي‌ «مكتوبات‌» و ارايه‌ نمونه‌‌هايي‌ از چند مكتوب‌ پرداخته‌ شده ‌است‌.

In the Indian Sub-Continent, such great mystic figures as Sharafoddin have, in the course of history, contributed to the promotion of public – awareness and publicʹs conversion to the holy religion of Islam. The combination of Islamic mysticism and Persian language in India provides the rationale for conducting more research and discussion regarding the values and significance of Persian literary works produced in that region, as well as the urgency for revival of the same values. The "Makatib – e – Sadi" or "Maktoubat" (One Hundred Writings) by Sharafoddin constitutes one such invaluable mystical works which is written eloquently and scholarly and dedicated to his followers. This issue points out the expansion of Islamic mysticism throughout that region, as supported by the existing works, and serves as an indication that the Persian language was spoken widely not only in large cities, but also in remote districts within the Indian Sub-Continent. Further, the preaching – sessions, literary and mystical circles as well as unofficial and official correspondences were all delivered in the eloquent Persian language. Although more research is required to address both literary and religious concerns of "Maktoubat (Makatib-e Sadi)", the present article exclusively provides ab abridged biography and literary works of Sharafoddin and analyzes the content of the "Maktoubat" through presenting revealing samples of his writings.