اثرات سطوح مختلف سياه دانه در جيره‏هاي حاوي سطوح متفاوت پروتيين بر عملكرد، كيفيت بستر و شاخص‎هاي استخوان درشت ني جوجه‏هاي گوشتي

Effects of different levels of black cumin seed in diets containing different levels of protein on performance, litter quality and tibia bone parameters of broiler chickens

اين آزمايش به منظور بررسي اثر سياه دانه در جيره‏هاي با سطوح متفاوت پروتيين بر عملكرد، كيفيت بستر و شاخص‎هاي استخوان درشت ني جوجه‏هاي گوشتي انجام شد. آزمايش به روش فاكتوريل 3×2 در قالب طرح كاملاً تصادفي، با دو سطح پروتيين (توصيه 1994,NRC و 87 درصد توصيه 1994,NRC) و 3 سطح سياه دانه (صفر، 1 و 2 درصد) انجام شد. تعداد 336 قطعه جوجه يكروزه سويه راس 308 (مخلوط دو جنس) به 6 تيمار آزمايشي با 4 تكرار و هر تكرار با14 جوجه اختصاص داده شد. نتايج آزمايش نشان داد كه در دوره رشد و كل دوره پرورش، مصرف جيره‏هاي با سطح پروتيين توصيه 1994,NRC نسبت به جيره 87 درصد پروتيين توصيه 1994,NRC باعث بهبود معني‏دار افزايش وزن بدن و ضريب تبديل غذايي شد (05/0 > P). در دوره رشد و كل دوره پرورش، افزودن 1 و 2 درصد سياه دانه به جيره 87 درصد پروتيين توصيه 1994,NRC سبب بهبود نسبي افزايش وزن جوجه‏هاي گوشتي شد. درصد نيتروژن بستر در گروه تغذيه شده با سطح پروتيين توصيه 1994,NRC به صورت غيرمعني داري كمتر از گروه با سطح 87 درصد پروتيين توصيه 1994,NRC بود. در جيره هاي با سطح پروتيين توصيه 1994,NRC نسبت به جيره داراي 87 درصد پروتيين توصيه 1994,NRC وزن و قطر خارجي استخوان درشت ني به طور معني داري بالاتر بود (05/0 > P). افزودن سياه دانه به مقدار 1 و 2 درصد به جيره‏هاي داراي 87 درصد پروتيين توصيه 1994,NRC سبب بهبود وزن استخوان، قطر خارجي و همچنين قطر داخلي استخوان درشت ني جوجه هاي گوشتي شد، در حاليكه چنين اثري در جيره داراي پروتيين توصيه 1994,NRC مشاهده نشد. بر اساس نتايج اين آزمايش استفاده از سياه دانه در جيره هاي كم پروتيين مي تواند سبب بهبود عملكرد و برخي از شاخص هاي استخوان درشت ني جوجه هاي گوشتي شود.

This experiment was conducted to evaluate the effect of different levels of black cumin seed in diets containing different levels of protein on performance, litter quality and tibia bone parameters of broiler chickens. This experiment was performed in a completely randomized design with 2×3 factorial arrangement containing, 2 levels of protein (NRC, 1994 recommendation level and 87% of NRC,1994 recommendation level) and 3 levels of black cumin seed (zero, 1 and 2 percent in diet). Three hundred and thirty six day-old Ross 308 broiler chickens (mixed sex) were allocated to 6 experimental diets with 4 replicates of 14 chicks each. Results showed that the weight gain (WG) and feed conversion ratio (FCR) of birds fed diets containing NRC,1994 protein level were significantly better than those fed 87% of NRC,1994 protein level during the grower and whole period of experiment (P < 0.05). In the grower and whole period of experiment, using 1 and 2 % black cumin seed in diets containing 87% of NRC,1994 recommendation protein level led to relative increase in WG of birds. Litter nitrogen percent was insignificantly lower in birds fed NRC,1994 protein level than those fed 87% of NRC,1994 protein level. Tibia bone weight and bone external diameter was significantly (P < 0.05) higher in birds fed NRC,1994 protein level as compared to those fed 87% of NRC,1994 protein level. Use of 1 and 2% black cumin seed in diets of containing 87% of NRC,1994 protein level improved bone weight, tibia external and internal diameter in broilers, but no such effect was found in those fed NRC,1994 protein level. Based on the results of this experiment, use of black cumin seed in low protein diet can improve performance and some tibia bone characteristics of broiler chickens.