اثر عمق قرارگيري بذر و ارتفاع غرقاب بر سبزشدن و رشد گياهچه در گونه تازه‌وارد سوروف‌آبي (Echinochloa oryzoides) و گونه مهم سوروف (E. crus-galli) در مزارع برنج

The Effects of Seed Burial and Flooding Depths on Emergence and Seedling Growth of Watergrass (Echinochloa oryzoides) and Barnyardgrass (E. crus-galli)

به منظور مطالعه اثر عمق قرارگيري بذر و ارتفاع غرقاب بر سبزشدن و رشدگياهچه در دو گونه علف‌هرز از جنس Echinochloa (E. oryzoides و E. crus-galli) اين آزمايش در موسسه تحقيقات برنج كشور-رشت در فضاي سرپوشيده و شرايط طبيعي محيط در تابستان سال 1388 انجام شد. تيمارها عبارت از آرايش فاكتوريل چهار عمق مختلف قرارگيري بذر علف‌هاي‌هرز (1/0 (اختلاط سطحي بذور با خاك )، 2، 4 و 6 سانتي‌متر) و چهار ارتفاع آب (1/0 (خاك اشباع بدون آب ايستادگي)،3 ،6 و 9 سانتي‌متر) بودند كه در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار مورد ارزيابي قرار گرفتند. تعداد گياهچه‌هاي سبزشده، ارتفاع، وزن‌تر شاخساره و ريشه، و سطح برگ و ريشه بعد از گذشت 28 روز اندازه‌گيري شده و درصد سبزشدن و نسبت وزن ريشه به ساقه محاسبه شد. با توجه به عدم ظهور گياهچه از عمق 6 سانتي‌متري خاك اين تيمار در نتايج ارايه نشد. مقدار متغير اندازه‌گيري يا محاسبه شده در هر واحد آزمايشي به طور معني‌داري بين دو گونه (بجز ارتفاع بوته) و بين سطوح مختلف عمق قرارگيري بذر و ارتفاع غرقاب متفاوت بود و بجز درصد سبزشدن، تحت ‌تاثير اثرات متقابل عوامل مذكور نيز قرار گرفت. در اكثر تيمارها، درصد سبزشدن و شاخص‌هاي رشد گياهچه بجز ارتفاع بوته كه در دو گونه تقريباً يكسان بود، در سوروف‌آبي بيشتر از سوروف بود. در هر دو گونه بيشترين مقدار متغيرهاي مذكور در شرايط خاك اشباع و قرارگيري بذرها در عمق 1/0 سانتي‌متري خاك مشاهده شد كه با افزايش ارتفاع آب و عمق قرارگيري بذر در خاك كاهش يافت. نتايج نشان داد كه غرقاب در صورتي‌كه ارتفاع قابل‌توجهي داشته باشد، اثر بازدارندگي مطلوبي بر سبزشدن، استقرار و رشد هر دو گونه، به‌ويژه زماني‌كه بذرها در اعماق بيشتري از خاك قرار گرفته باشند، دارد؛ اما در ارتفاع كم غرقاب و به‌ويژه خاك اشباع، سبزشدن و رشد سوروف‌آبي به ميزان قابل‌توجهي بيشتر از سوروف‌ بود.

In order to determine the effects of seed burial and flooding depths on the emergence and seedling growth of watergrass (Echinochloa oryzoides) and barnyardgrass (E. crus-galli), this experiment was conducted in a covered free air condition, at the Rice Research Institute of Iran, Rasht in summer of 2009. The treatments included four seeding depths (0.1 (seeds were mixed with the top soil), 2, 4 and 6 cm), and four flooding depths (0.1 (saturated soil with no standing water), 3, 6, and 9 cm) arranged as a factorial arrangement in a randomized complete block design with three replications. After 28 days, number of emergent seedlings, weed seedlings height, root and shoot fresh weight, leaf and root area were measured, and emergence percentage and root/shoot ratio were calculated. Since no germination of seeds was observed at the 6 cm sowing depth, this treatment wasn’t presented in results. Measured or calculated variable per unit was significantly different between two species and between various levels of seed burial and flooding depths. These variables also influenced by the interactions of the mentioned factors with an exception of emergence percentage. Emergence percentage and growth characteristics except for plant height were higher in E. oryzoides than E. crus-galli when weed seeds were located in the depth of 0.1 centimeter. In seeds located in the depth of 2 centimeters, all variables were higher in E. oryzoides than E. crus-galli. In both species, the higher values for mentioned variables was observed in the saturated condition of soil, when weed seeds were located at the depth of 0.1 centimeter and reduced with increasing flooding and seed burial depth. Results indicated that flooding condition with adequate height caused major limiting effects on emergence, establishment and growth of two Echinochloa species, especially when the seeds were deeply buried; but at decreased height specially saturated soils, emergence and growth of E. oryzoides were significantly more than E. crus-galli.