گونه‌هاي غالب و غايب فناوري اطلاعات در آموزش پزشكي و چالش‌هاي پيش روي آن

Dominant and Absent Types of Application of Information Technology in Medical Education and its Challenges

زمينه و هدف : پژوهش حاضر با هدف اصلي شناسايي گونه‌هاي غالب و غايب كاربرد فناوري اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در آموزش پزشكي و چالش‌هاي پيش روي آن از منظر استادان و دانشجويان در دانشگاه علوم پزشكي مشهد انجام شد. علاوه بر اين، عوامل اصلي ايجادكننده فاصله بين وضعيت موجود و مطلوب از نظر استادان و دانشجويان پزشكي مورد بررسي قرار گرفت. روش كار: روش پژوهش توصيفي و جامعه آماري استادان و دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي مشهد بودند. از نمونه‌گيري طبقه‌اي بر حسب دانشكده و فرمول حجم نمونه Cochran استفاده شد. به تعداد 188 عضو هيات علمي و تعداد 354 دانشجو به عنوان نمونه پژوهش به طور تصادفي انتخاب شدند. ابزارهاي متنوعي شامل پرسش‌نامه، مشاهده و مصاحبه جهت جمع‌آوري داده‌ها به كار گرفته شد. يافته‌ها : در برخي موارد بين ميزان استفاده از فاوا و وضعيت مطلوب تفاوت معني‌دار و بالاتر از ميانگين و در برخي موارد پايين‌تر از ميانگين وجود داشت (1/0 > P ). در مواردي نيز تفاوت معني‌دار نبود. يعني دانشجويان و استادان استفاده متوسط از فاوا داشتند. به طور كلي نتايج نشان داد كه استفاده در موارد عمومي فاوا مانند Word و Power point در بين دانشجويان و استادان بيشتر است؛ در حالي كه فاوا امكانات بسيار بيشتري مانند امكان برقراري ارتباطات، خريد اينترنتي و ايجاد وبلاگ دارد كه مورد استفاده قرار نگرفته است. دو گروه نگرش بسيار مثبتي نسبت به فناوري اطلاعات داشتند و مهارت خود در استفاده از آن را متوسط ارزيابي نمودند (1/0 > P ). نتيجه‌گيري: نتايج حاكي از وجود رابطه مثبت معني‌دار بين اين سه متغير در هر دو گروه بود (1/0 > P ). وضعيت مطلوب به زعم استادان و دانشجويان شامل آموزش سواد اطلاعاتي، وجود كتابخانه آنلاين و بهبود زيرساخت‌ها به ويژه سرعت اينترنت بود. آن‌ها چالش‌هاي اصلي در جهت تحقق وضعيت مطلوب را عدم مهارت كافي استاد و دانشجو در استفاده از فاوا، سياست‌هاي آموزشي موجود و مشكلات مالي، مديريتي، زيرساختي و فرهنگي عنوان كردند.

Background & Objective: The aim of this article was to explore the use of new information and communication technology (ICT) in medical education in Mashhad University of Medical Sciences, as a single case study. Methods : The research method was descriptive. The study population consisted of students and faculty member of Mashhad University of Medical Sciences, Iran. Stratified sampling was used to investigate information technology in academic environments. To investigate the ideal situation a random sampling method was applied. Questionnaires, observation, survey, and other methods were used to study ICT in higher education. Results : There was a significant difference, significantly higher than the mean, between ICT use and the ideal condition in some cases and lower than the mean in others (P < 0.01). In some cases the difference was not significant, which showed the moderate use of ICT. The use of ICT is mainly in areas such as Word. However, its other possibilities, like communication, are not used. Both groups had a positive attitude toward ICT and assessed their skills as moderate (P < 0.01). Conclusion : Results indicated a significant positive relationship between these three variables in both groups (P < 0.01). The ideal situation, according to teachers and students, included ICT training, online library, and improving infrastructure, particularly internet speed. They believed the main challenges to be their lack of skills, educational policy, and financial, managerial, cultural, and infrastructural issues.