اكسير سخن (بررسي ويژگيهاي زباني سروده‌هاي اكسير اصفهاني)

Research on Eksīre Soxan (on old manuscreep book)

ميرزا عظيما اكسير اصفهاني (متوفّي 1169 هـ. ق) از شاعران تواناي سبك هندي در سده دوازدهمست كه متاسّفانه اطّلاعات چنداني از زندگي او در دست نيست و در چند تذكره‌اي كه از او ياد شده، جز ستايش شعر او و اينكه در نقّاشي مهارت داشته، مطلب چنداني نيامده است، امّا شعر او نشان ميدهد كه شاعري بسيار توانا و در عين حال پركارست. ويژگيهاي شعر او كم و بيش همانهاست كه در شعر سبك هندي ديده ميشود و از همه برجسته‌تر، مضمون‌يابي، نازك‌گويي و تصويرسازيست. ردّپاي زبان كوچه نيز در شعر او فراوان ديده ميشود. موتيفهاي سبك هندي مانند حباب، آينه، سيماب، جادّه، نقش پا، ديوانه، طفل، شانه و زلف، مژگان و ... در شعر او به فراواني يافت ميشود كه دستمايه تصويرها و مضمونهاي گوناگون قرار گرفته است. با توجّه به نقّاش بودن شاعر، تصويرسازي با اصطلاحات و مضامين مربوط به نقّاشي نيز در شعر او پربسامدست. مضامين رندانه، زيبا، نو و مضمون‌سازي با اصطلاحات ادبي از ديگر ويژگيهاي برجسته سبكي ديوان ويست كه در دست تصحيح داريم. اين نكته‌ها همراه با نكته‌هاي سبك شناسي ديگر، موضوع اين مقاله‌ است.

Mirz? Azim? Exir Esfah?ni( d.1169, AH.c) is one of the capable poets of the twelfth century in Hindi style which unfortunately very little information is available about his life and in a very few biographies in which he is remembered there is no information about him but the praise for his poetry and being a skillful painter. His poetries reveal that he is a very capable and prolific poet. The features seen in his poetries are more or less those features seen in Hindi style and the most prominent ones are finding contents or themes, mot and imagery or visualization.The effect of the street language is also seen a lot in his poetries. Hindi styles motives, such as bubbles, mirrors, mercury, the road, footprint, maniac, baby, comb, hair and eyelash and… which are used for imagery and creating themes and contents are observed a lot. Because he is a painter, imagery using the themes and contents of painting is frequent in his poetries. Roguish, elegant and new themes and creating themes using features of literary style are the other prominent features of his Div?n which are going to be corrected. These points along with other stylistic points are the topics of this article.