ظرايف پيوندهاي معنايي در شاهنامه

The elegance of meaning relationships in Shah name

شاهنامه فردوسي مهمترين اثري است كه سبب حفظ فرهنگ و زبان اين مرز و بوم شده است. از ديدگاه فرهنگ ميتوان ادّعا نمود كه فردوسي فرهنگ ايران پيش از اسلام را به فرهنگ پس از اسلام پيوند داده. استفاده از واژه ها، تعبيرات و تركيبات فارسي، واژه سازي و چگونگي كاربرد نشانه براي جهت بخشي به معناي مورد نظر، هدف ديگري است كه فردوسي در حوزه زباني سعي خود را برآن متوجه كرده. فردوسي نه تنها در حفظ زبان فارسي كوشيده بلكه در كاربرد واژه ها نوعي كاركرد روان شناسانه قايل است. از اين رو در انتخاب واژه بار معنايي كلمات را در نظر دارد و بگونه اي واژه ها را در محور همنشيني قرار ميدهد كه جانشين سازي واژه هاي ديگر بنظر نامناسب مي آيد. از سوي ديگر در كاربرد نشانه ها و واژه ها نه تنها به ساختار ظاهري و جنبه هاي معنايي بلكه به ساخت آوايي آنها نيز توجّه دارد. در اين مقاله به پيوند واژه با معنا كه در پيرفتها و پيامدهاي داستانهاي شاهنامه ديده ميشود، پرداخته ميشود. همچنين به تاثيرگذاري واژه ها بر يكديگر و چگونگي بهره گيري از آنها براي رسيدن به يك نظام معنايي كه هدف اصلي زبان است، اشاره ميشود.

Shah name is the most important literary work that has conserved the culture and language of Iran. From the culture viewpoint, we can claim that Ferdowsi has connected culture of Iran before Islam to the culture after Islam .Using words, expressions, Persian combinations, wording and the way of bringing signs to reach the exact meaning, is the another goal that Ferdowsi has tried to keep in language domain. Ferdowsi not only has tried to keep the farsi language, but also he has a sort of psychological function in using words, so he considers the meaning of them and he sets words in syntagmatic axis in such a way that substitution of another words seems unsuitable. From another aspect in usage of signs, he pays attention not only to the apparent structure and meaning, but also to the phonetics. It is considered in this article to reach the relation of words with meaning that is seen in Shah name’s stories conclusions and also the influence of signs with each other and using lingual signs to reach a meaningful system that is the main goal of language.