پديد آورندگان :
بدخشان، ابراهيم نويسنده استاديار گروه زبان‌شناسي همگاني، دانشگاه كردستان، سنندج، ايران Badakhshan, Ebrahim , موسوي، سجاد نويسنده كارشناس ارشد زبان‌شناسي همگاني، دانشگاه كردستان، سنندج، ايران Mousavi, Sadjad
كليدواژه :
طبقه بندي وارن , ساخت هاي به گويانه , به گويي , ساخت هاي صوري , ساخت هاي معنايي
چكيده فارسي :
به گويي ابزار گفتماني قدرتمندي است كه براي تقويت و افزايش نزاكت اجتماعي و حفظ خود انگاره اجتماعي طرفين گفت‌و‌گو به‌كار مي‌رود و سازگاري روابط بين فردي را آسان مي كند. بيشتر واژه هاي به گويانه در زبان فارسي در حوزه مسايل مربوط به مرگ، مسايل جنسي، مواد زايد بدن، تبليغات، ناتوانايي هاي جسمي، اعضاي بدن، بيماري هاي رواني، مواد مخدر، ناسزاها و تجارت به‌كار مي روند.
هدف پژوهش حاضر بررسي شيوه هاي ساخت به گويي ها و طبقه بندي آن‌ها در زبان فارسي است. در اين مقاله مي‌كوشيم به اين پرسش پاسخ دهيم كه به گويي ها در زبان فارسي از چه ابزار و سازوكارهاي زباني و شناختي بهره مي‌برند؟ با توجه به تحليل هاي صورت گرفته در اين مقاله، در زبان فارسي، سه شيوه اصلي تغيير واجي، وام‌گيري واژگاني و ساخت هاي معنايي در جهت ساخت به‌گويي‌ها به‌كار مي-روند. در اين پژوهش نشان مي‌دهيم كه ابزارهاي زباني به‌كار رفته در ساخت به‌گويي ها در زبان فارسي عبارت‌اند از تكرار‌شوندگي، حذف، وام گيري واژگاني، استلزام معنايي، استعاره، مجاز، تضاد معنايي، كم-گفت، مبالغه، اطناب، رَدّ‌خُلف، واژه هاي مبهم، گسترش معنايي و عبارات اشاره اي.
چكيده لاتين :
Euphemism in Persian is a less studied topic, which seems to deserve more attention. The present article aims to study the mechanisms, both linguistic and cognitive, used to produce euphemism in Persian, and also to suggest a classification for them. Euphemism is a powerful conversational tool used to enhance politeness and preserve the public self-image of the participants in communicative exchanges, hence, facilitating a harmonious interpersonal relationship. In Persian, most of the euphemistic expressions are associated with death, sexual relations, bodily effluvia, advertising, disability, insults, body parts, mental illness, drugs and business. In this language, there are three main ways in which euphemisms may be constructed: 1) phonemic modification, 2) loan words, and 3) semantic devices. Thus, we have the following classification of the main devices for constructing euphemism in Persian: reduplication, omission, loan words, implication, metaphor, metonymy, reversal, understatement, overstatement, circumlocution, litotes, fuzzy words, semantic widening, and deictic expressions.
