سهروردي و مساله‌ي رياليسم

Sohrawardi and the Problem of Realism

ديدگاه سهروردي در تبيين رياليسم و مساله ي شناخت، نه با حكماي مسلمانِ پيش از خودش شباهتي دارد و نه در پيشينه ي افلاطوني و ارسطويي، ردّ پايي از آن مشهود است. وي بر خلاف افلاطونيان، معتقد است پايه ي شناخت، حس است و بر خلاف ارسطوييان، اين شناخت را مستقيم و بي واسطه مي داند؛ از اين رو، ادراكات حسي را نقطه ي عزيمت او در تفسير رياليسم بايد دانست. مخاطب اصلي او در اين جريان، حكماي مشاّيي هستند، براي همين، وي با نقد سه پيش فرض اصلي اين مكتب، سعي در ارايه ي نظريه ي جديدي دارد كه با آن، به خوبي مي توان تصوير رياليسم را در منظومه ي فكري سهروردي ترسيم كرد. اين نوشتار پس از تقرير اين وجه سلبي و منتقدانه از انديشه ي او، به تحليل رويكرد ايجابي، مي پردازد. اين رويكرد ايجابي در قالب شش پيش فرض، صورت‌بندي مي شود و پذيرش آن ها نهايتاً، مساله ي رياليسم را در انديشه ي سهروردي، روشن مي كند.

In arguing for realism and true knowledge, Sohraward?ʹs point of view neither resembles his Muslim predecessors nor does it portray Platonic and Aristotelian impact on settling the notions. Unlike Platonists, he tends to ground knowledge in sensation, and in contrast to Aristotelians he regards knowledge as direct and immediate; therefore sensation should be his departure point to construe realism. Having primarily addressed Muslim peripatetic so as to criticize their schoolʹs three main pre-suppositions, he strives to put forward a novel theory by which one can sketch realism within his system of thought. After exposing this negative and critical aspect of his viewpoint, this paper will proceed with the analysis of his positive approach. The approach will be formulated into six pre-suppositions while adopting them ultimately sheds light upon realism within Suhraward?ʹs thought.