زن در امثال و حكم و مصطلحات مثلي زبان كردي

Woman in Proverbial Idioms of Kurdish Language

در اين پژوهش با بررسي ابتدايي 000,10 مثل و مصطلاحات مثلي در زبان كردي ــغالباً با دو گويش كرمانجي جنوبي (سوراني) و كرماشاني ـــلري ـــ، امكان شناسايي 200 مثل مشخصآ مربوط به زنان فراهم شد. سپس اين مثل‌ها به روش كيفي و به كمك تحليل محتواي كيفي، براساس مقوله غالب در هر مثل براي شناسايي نگاه به زن و جايگاه آنان در اجتماع، دسته‌بندي گرديد. چارچوب مفهومي تحقيق متاثر از نظريه جبرگرايي زباني كه به كنترل زباني در «زبان جنسيت‌زده» تاكيد دارد و بر مبناي رويكردي قرار گرفت كه اعتقاد دارد روبناي فكري و ازجمله آن، امثال و حكم، متاثر از زيربناي اقتصادي است. نتايج بررسي نشان مي‌دهد كه در بيشتر امثال، نگاه منفي به زنان وجود دارد و كليشه‌هاي جنسيتي در امثال، بارز و زبان امثال جنسيت‌زده است. همچنين مشخص شد كه ميزان گسترش و تعميق امثال و كاربرد آن‌ها در مناطق گوناگون، متاثر از زيربناي اقتصادي يعني شيوه معيشت و توليدي اجتماع مذكور است. به عنوان مثال نوع سكونت افراد ـــشهري يا روستايي ـــ كه مقوله‌اي زيربنايي است در ميزان كاربرد امثال تاثير گذارده بود و فراواني امثال زن‌ستيز در مناطق روستايي بيش از مناطق شهري است.

This research has examined 10,000 proverbial idioms in the Kurdish Language, focusing on two dialects of southern K?rm?nji (S?r?n?) and Kerm?sh?n? –Lor?–, of which 200 ones idioms were specifically related to women. Then, the nominated proverbs were categorized through qualitative method and Qualitative Content Analysis based on social attitudes toward women in each proverb in order to identify the existing attitudes toward women and their social position in the community. The results claim that most of the idioms convey a negative attitude toward women; consequently sexist clichés and language can be easily seen. It is also understood that their scope, gravity and application are impacted by the economic infrastructure, i.e. the livelihood and production within the masculine society. For example, peoples’ lifestyle –whether urban or rural- as an infrastructure has had an instrumental hand on their application and large numbers of anti-woman proverbs in rural areas than the urban ones.