حوادث و بلاياي طبيعي در قرون ميانه تاريخ ايران

Natural Disasters at Middle Ages of Iranʹʹs History

تاريخ‌نويسي ايراني، به‌رغم نقاط قوت خود در تعدد و تنوع، به علت بي‌توجهي به مردم و تحولات اجتماعي محل نقد جدي است. در راس اين تحولات مي‌توان به حوادث و بلاياي طبيعي اشاره كرد. لذا پژوهش پيش رو با طرح اين پرسش محوري، كه شايع‌ترين حوادث و بلاياي طبيعي در دوره ميانه تاريخ ايران كدام بوده و چه پيامدهايي داشته است؟، اين موضوع سرنوشت‌ساز در زندگي ايرانيان و دغدغه‌آفرين براي حكومت‌ها را به روش توصيفي ـ تحليلي به بحث و بررسي گذاشته است. يافته‌هاي پژوهش حكايت از آن دارد كه اين مقطع از تاريخ ايران (قرون 3 - 7 ق) حوادث و بلاياي طبيعي زيان‌بار و مخربي را چون زلزله، سيل، خشك‌سالي، برف و سرما، و طوفان تجربه كرده كه خود نتايج و پيامدهاي ناگواري را چون قحطي، شيوع بيماري‌هاي واگيردار، و كاهش جمعيت در پي داشته است. در خصوص واكنش ضعيف حكومت‌ها در پيشگيري و كاستن از قدرت تخريبي آن نيز مي‌توان به خوي استبدادي و بيگانگي و ايلياتي‌بودن آنان، وضعيت طبيعي ايران، و بعد مسافت اشاره كرد.

Iranian historiography, despite its variation and plurality, because of its indifference to people and social developments must be criticized. Above all, natural disasters are noticeable. Therefore, present article, after mentioning the most noticeable natural disasters at middle ages of Iran and its consequences, talks about the impact of this fateful issue upon the life of people and stateʹs destiny. The findings show that at this period natural disasters like earthquake, flood, drought, snow, cold, and storm had unpleasant consequences such as famine, infectious disease and decreasing in population. States almost didnʹt prevent and reduce the demolishing power of those disasters somehow because of their dictatorship, their being foreigner, their nomadic character, natural circumstances of Iran and ….