گفتمانهاي پوشش ملي در ايران

National Discourses on Dress in Iran

معمولاً نخستين چيزي كه فرايند نوگرايي در جامعه هاي سنتي نابود مي كند، لباس سنتي است. امروزه غرب با تكيه بر رسانه هاي فراگير و صنعتِ فرهنگ، دنيا را به سوي همسان سازي پيش مي‏برد كه يكي از تجلي هاي آن، پوشش مردم است. در جامعه امروزي از يك سو جهاني شدن و گسترش فرهنگ مصرفي و فرهنگ عامه پسند به دليل ورود فرهنگ بيگانه، از سوي ديگر ورود زنان به عرصه‏هاي عمومي ، مسيله پوشش را مسيله‏اي غامض و مجادله برانگيز مي‏كند. پوشش زنان در ايران هم‏زمان امري فرهنگي، مذهبي، ايديولوژيكي و گفتماني است. ما در اين مقاله به پوششِ ملي و پوششِ زنان به طور خاص در قالبِ گفتمانيِ آن مي‏پردازيم . نگاه به پوشش و تلاش براي درك گفتماني آنها به ما كمك مي‏كند كه به زاويه جديدي از اين مسيله حاشيه ساز پي ببريم. گفتمان‏ها بر اساس اهداف و ارزش‏هايي معين انتخاب هايي را در اختيار فرد مي‏گذارند كه بتواند خود را با پوشش به ديگران معرفي كند. اين مقاله ضمن بررسي پوشش در سه دوره تاريخي بر ورود فرهنگ غربي درباره پوشش به ايران ، تكيه داده است. در اين دوره، گفتمان ديني با تاكيد بر حجاب با گفتمان ليبرال مبني برآزادي در نوع پوشش درگيرند، هر چند گفتمان مذهبي غالب است، اما لازم است كه مراكز تربيتي براي گسترش هرچه بيشتر حجاب اسلامي، به رغم تاكيد بر نوع پوشش، بر محور "عفت" تاكيد كنند.

In the process of modernization, traditional dress is usually the first issue which changes in traditional societies. Undoubtedly, western societies, benefiting from their worldwide cultural industry, are leading the globe to a great uniformity which peoples’ dress is one of its apparent out comes. Today, in our society emergence of west culture through the process of globalization on one hand, and women’s participation in public affairs on the other, has made the dress as one of the challenging and problematic problems. Meanwhile, in Iran women’s dress is a cultural, religious, ideological and discursive issue. In this article we are looking at national dress, particularly women’s dress, from discourse point of view. Looking at dress in the frame of different discourses and trying to understand its discursive feature, enables us to enlighten one of the dimensions of this critical subject. On the basis of especial goals and values, discourse, enables one to introduce herself to the others on the basis of her own choice. In this article reviewing dress in three historical eras, we will particularly deal with the influence of western culture in Iran. In this period there is a confrontation between religious discourse, insisting on Hejab, and liberal discourse, persisting on liberation of dress. Although religious discourse is dominant, but educational centers should enhance Islamic Hejab asserting on “modesty” rather than an especial kind of it.