بررسي اثر گنادكتومي و تجويز طولاني ‌مدت تستوسترون بر غده فوق‌كليوي خرگوش‌هاي نر

Study of the gonadectomy effects and chronic administration of testosterone on adrenal gland in male rabbits

هدف از اين مطالعه بررسي اثر گنادكتومي و تجويز طولاني ‌مدت تستوسترون پروپيونات بر ساختار هيستومورفومتريك غده‌ فوق‌كليوي در خرگوش‌هاي نر بود. 15 خرگوش نر بالغ به گروه كنترل، گروه گنادكتومي شده و گروه گنادكتومي شده كه با تستوسترون درمان‌ شده، تقسيم شدند. نتايج به دست آمده نشان داد كه پس از گنادكتومي، تغييرات مورفولوژيكي قابل توجهي در شكل ظاهري و آرايش سلول‌هاي ناحيه گلومرولوزا مشاهده نشد، ليكن سلول‌هاي نواحي رتيكولاريس و فاسيكولاتا در گروه گنادكتومي‌شده در مقايسه با گروه كنترل، حجيم‌تر شده و بزرگ‌تر به نظر مي‌رسند. گنادكتومي سبب افزايش معني‌دار حجم كلي غده فوق‌كليوي شده بود (05/0P < ). در مقايسه با گروه كنترل، اين افزايش حجم تنها در نواحي فاسيكولاتا و رتيكولاريس از نظر آماري معني‌دار بود (05/0P < ). ميانگين حجم سلول‌ها و ميانگين حجم هسته آنها در گروه گنادكتومي شده نسبت به گروه كنترل در هر سه ناحيه مورد مطالعه افزايش يافته اما اين افزايش تنها در نواحي فاسيكولاتا و رتيكولاريس از نظر آماري معني‌دار بود (05/0P < ). تعداد و درصد توزيع سلول‌ها در هيچ يك از نواحي مورد مطالعه تفاوت آماري معني‌داري با گروه شاهد نشان نداد (05/0P > ). تزريق طولاني مدت تستوسترون پروپيونات به گروه گنادكتومي شده به طور كامل سبب بازگشت تغييرات ساختاري مشاهده شده به حالت طبيعي شده، به گونه‌اي كه هيچ يك از پارامترهاي مورد مطالعه در گروه گنادكتومي شده‌اي كه هورمون دريافت كرده‌اند، تفاوت آماري معني‌داري با گروه شاهد نشان ندادند (05/0P > ).

The aim of this study was to evaluate the effect of gonadectomy and chronic administration of testosterone propionate on histomorphometric structure of adrenal gland in male rabbits. Fifteen adult male rabbits were divided into control group (SO), orchidectomized group (Orx) and orchidectomized group treated with testosterone propionate (Orx- TP). Results showed that gonadectomy has no effect on the morphology and cellular arrangement of zona glomerulosa whereas the cells of the zona reticularis and zona fasciculata appear more voluminous and larger in the Orx group in comparison with the SO group. Gonadectomy resulted in a significant increase in absolute adrenal volume (P < 0.05). If compared with SO group, only the increase in the volume of the zona fasciculata and zona reticularis was statistically significant (P < 0.05). The mean volume of cells and their nuclei of Orx group, were higher than those in the SO group, but only the differences in zona reticularis and zona fasciculate were statistically significant (p < 0.05). In all three regions, the number of cells and their distribution percentage of Orx group were not significantly different from those of SO group (P > 0.05). Chronic TP treatment of Orx rabbits reversed these changes to the pre-orchidectomy state, so that none of the morphometric values of the Orx -TP group showed statistically significant differences in comparison with the SO group (P > 0.05).