تكامل و نمودهاي خاكساختي گچي در خاكهاي پديمنت و دشت سيلابي در جنوب منطقه

Evolution of Gypsum and its Pedofeatures in Soils on Pediment and Flood-Plain,South of Ahar Region, East Azerbaijan, Iran

نمود تجمع گچ با تكامل خاك ارتباط داشته و به لحاظ ميكرومورفولوژي، روند تكاملي افق هاي تجمع گچ در سطوح مختلف ژيومورفولوژيك متفاوت است. هدف از انجام اين تحقيق بررسي نحوه تشكيل گچ در خاك هاي واقع بر سطوح دامنه اي (پديمنت) و در مناطقي كه آب زيرزميني كم عمق دارند يا سيلاب از اطراف وارد آن ها مي شود (دشت سيلابي)، در جنوب منطقه اهر مي باشد. به منظور شناسايي نمودهاي خاكساختي گچي در هر دو لندفرم نمونه هاي دست نخورده برداشته شد و پس از تهيه مقاطع نازك با ميكروسكوپ پلاريزان مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج مويد تكامل بيشتر خاك در لندفرم پديمنت نسبت به دشت سيلابي است كه وجود پر شدگي هاي كامل و پيوسته، اندازه بزرگتر و شكل توسعه يافته تر كريستال هاي گچي و هواديدگي بيشتر كاني ها و بقاياي گياهي، فرآيندهاي خاكساختي متنوع و طولاني مدت مي توانند از دلايل مهم آن باشد. همچنين گچ موجود در هر دو لندفرم از نوع خاكساختي بوده و در لندفرم پديمنت بلورها درشت و همگي يوهيدرال هستند در حاليكه در لندفرم دشت سيلابي بلورها نسبتا ريز، يوهيدرال وساب هيدرال هستند.

It has been shown that accumulative form of gypsum is influenced by evolution and from micromorphological point of view, gypsic horizons have different trend of evolution and various geomorphologic surface. The purpose of this research work is to study gypsum formation on two landforms of pediment and flood plain in south of Ahar. Undisturbed samples from soils of both landforms were Processed at thin section preparations for gypsum pedofeature identification with a polarize microscope. The results showed more evidence of soil development on pediment as compared with flood plain. Continuous gypsum infillings, consisting of large gypsum crystals, high degree of weathering of primary minerals and plant residues, and evidences for polygenesis were among important indication for long soil pedological processes. Gypsum in both land forms is pedogenic, with large euhedral crystals in pediment and fine euhedral and subhedral crystals in flood plain.